Ấm tử sa đổi màu có an toàn không?

Gần đây, ấm tử sa “đổi màu” khi gặp nước nóng đang trở thành hiện tượng trên mạng xã hội. Những chiếc ấm này được quảng cáo là “thần kỳ” khi biến đổi từ màu tử sa sang vàng kim hoặc đỏ rực chỉ sau vài giây tiếp xúc với nước nóng. Ban đầu, chúng chỉ xuất hiện ở các khu du lịch hoặc sạp hàng ven đường, nhưng nay đã phổ biến hơn qua các buổi livestream bán hàng.

Vậy loại ấm đổi màu này có an toàn không? Có nên dùng chúng để pha trà? Để có câu trả lời, Tử Sa Trân Ngoạn mời bạn tham khảo bài viết dưới đây.

Đầu tiên, bạn cần phân biệt rõ giữa việc chế tác ấm chuẩn tử sa và ấm tử sa đổi màu.

1. Ấm chuẩn tử sa (chuẩn đất tử sa Nghi Hưng)

Ấm chuẩn tử sa được làm từ đất tử sa khai thác tại Nghi Hưng, tỉnh Giang Tô, Trung Quốc. Loại đất này chứa nhiều sắt và các khoáng chất vi lượng. Loại đất này giàu khoáng chất vi lượng và sắt, tạo nên màu sắc tự nhiên như:

• Vàng hoặc hơi vàng xanh (Lục nê, Đoạn nê,…)
• Nâu, tím (Tử nê, Thiên thanh nê,…)
• Đỏ, đỏ nâu (Hồng nê, Chu nê,…)

Điểm đặc biệt của ấm tử sa là khả năng giữ nhiệt tốt, không làm mất hương vị trà. Hơn thế, ấm chuẩn tử sa phải được nung trong nhiệt độ đạt dao động từ 1180°C đến 1230°C. Khi đó, ấm tử sa mới đảm bảo được độ an toàn trong quá trình sử dụng và bảo quản. Quan trọng hơn hết, chúng hoàn toàn không thay đổi màu sắc đột ngột hay sặc sỡ khi tiếp xúc với nước nóng.

2. Ấm tử sa đổi màu

Quy trình sản xuất:

Hiệu ứng đổi màu được tạo ra bằng cách bổ sung các phụ gia hóa học vào quy trình làm ấm. Có hai phương pháp chính:

• Trộn chất cảm nhiệt vào đất tử sa: Các chất này nhạy cảm với nhiệt độ, làm thay đổi màu sắc khi tiếp xúc với nước nóng.
• Phủ lớp cảm nhiệt lên bề mặt ấm: Một lớp sơn hoặc dung dịch chứa chất cảm nhiệt được bôi ngoài ấm, tạo hiệu ứng đổi màu khi nhiệt độ tăng. Lớp sơn này thay đổi màu sắc ở nhiệt độ dưới 320°C.

Ấm tử sa đổi màu có an toàn không?

Hiệu ứng “đổi màu” chỉ là kết quả từ phản ứng của các chất hóa học cảm ứng nhiệt gặp nước nóng. Đây chỉ là chiêu trò thu hút người tiêu dùng, không phản ánh bản chất tự nhiên của tử sa. Việc thêm phụ gia hóa học trong sản xuất cũng gây lo ngại về an toàn sức khỏe.

Sự an toàn của ấm đổi màu” hiện là vấn đề đáng lo ngại vì các lý do sau:

Phụ gia hóa học không rõ nguồn gốc:

Thị trường hiện nay tràn ngập các phụ gia hóa học với nguồn gốc không minh bạch, khiến người tiêu dùng khó xác định mức độ an toàn. Một số phụ gia này có thể chứa các chất độc hại, thậm chí là các tác nhân gây ung thư.

Tác động lâu dài đến sức khỏe:

Chất tạo màu trong ấm tử sa đổi màu không hoàn toàn hòa quyện với thành phần tự nhiên của đất. Khi nung ở nhiệt độ tiêu chuẩn từ 1180°C đến 1230°C, các hợp chất này sẽ mất khả năng đổi màu. Do đó, để giữ được hiệu ứng đổi màu, ấm thường được nung ở nhiệt độ thấp hơn. Điều này có thể khiến một số chất độc hại chưa được khử hoàn toàn, gây mùi khó chịu.

Hầu hết các ấm đổi màu có thể giải phóng oxit kim loại khi gặp nước nóng. Điều này sẽ gây hại cho sức khỏe nếu người dùng tiếp tục sử dụng trong thời gian dài. Mặc dù tác hại của các chất này không biểu hiện ngay lập tức. Tuy nhiên, việc tiếp xúc thường xuyên có thể gây hại sức khỏe nghiêm trọng về lâu dài.

Chất lượng nước pha trà bị ảnh hưởng:

Ấm chuẩn tử sa tương tác tốt với trà, giúp phát huy hương vị và làm trà trở nên ngon hơn. Ngược lại, các phụ gia hóa học trong ấm đổi màu có thể phá vỡ sự tinh khiết của nước, mang lại nguy cơ tiềm tàng cho sức khỏe.

Chính vì thế, việc sử dụng ấm tử sa “đổi màu” không đảm bảo an toàn cho người sử dụng.

Tại sao không nên sử dụng ấm tử sa đổi màu để pha trà?

Dùng ấm tử sa đổi màu để pha trà thường xuyên không phải là lựa chọn sáng suốt. Những chiếc ấm này thường chỉ nằm ở phân khúc giá rẻ. Chủ yếu nhằm thu hút người tiêu dùng bằng hiệu ứng màu sắc, thay vì đảm bảo chất lượng và sự an toàn.

Lời khuyên dành cho bạn

• Ưu tiên ấm tử sa chất lượng: Chọn ấm làm từ đất chuẩn tử sa, không qua xử lý hóa học.
• Mua từ nguồn uy tín: Lựa chọn các thương hiệu hoặc nhà cung cấp đáng tin cậy, đảm bảo chất lượng và xuất xứ rõ ràng.
• Không bị lừa bởi hiệu ứng đổi màu: Đừng để những quảng cáo bắt mắt đánh lừa bạn. Hãy tỉnh táo và chọn sản phẩm an toàn cho sức khỏe.

Ấm tử sa đổi màu chỉ là sản phẩm thương mại mang tính giải trí, không phù hợp để pha trà một cách nghiêm túc. Trong văn hóa trà đạo, sự tinh khiết và tự nhiên luôn được đặt lên hàng đầu. Vì vậy, hãy chọn ấm tử sa truyền thống để đảm bảo sức khỏe và tận hưởng trọn vẹn hương vị trà. Đừng để những hiệu ứng màu sắc làm bạn đánh mất sự sáng suốt khi chọn sản phẩm!

By TSTN

Xem thêm: Một chiếc ấm tử sa cơ bản được tạo ra như thế nào?