Sứ Cảnh Đức

Cảnh Đức Trấn lấy nghề làm sứ làm gốc, được mệnh danh là “Thành phố sứ”. Hàng nghìn năm qua, nơi đây phát triển nhờ tập trung vào gốm sứ, tạo sinh kế bền vững. Đồ sứ Cảnh Đức Trấn không chỉ phổ biến trong giới quý tộc, mà còn vươn ra thế giới, trở thành biểu tượng văn hóa của Trung Quốc.

Khu triển lãm lò nung cổ Cảnh Đức Trấn tập hợp tinh hoa của các lò nung qua các triều đại. Đây là nơi bảo tồn kỹ thuật đỉnh cao của gốm sứ thời Minh – Thanh. Sản phẩm tại đây nổi tiếng với phong cách độc đáo: “trắng như ngọc, sáng như gương, mỏng như giấy, âm thanh như chuông”.

Các loại sứ Cảnh Đức

Có bốn loại sứ truyền thống nổi tiếng nhất là: sứ thanh hoa (còn gọi là sứ hoa lam), sứ phấn thái, sứ linh lung và sứ men màu. Cụ thể như sau:

• Sứ thanh hoa

Xuất hiện từ thời Nguyên, vẽ họa tiết bằng màu xanh lam trên nền gốm, tráng men và nung ở nhiệt độ cao. Men sứ trong suốt, tinh khiết, tĩnh lặng và thanh nhã. Màu xanh của men hòa quyện trong lớp men và đất sét tạo nên một màu xanh tươi mát. Tuy đơn sắc nhưng lại mang đến cảm giác phong phú, thanh thoát và trang nhã.

• Sứ phấn thái 

Sứ phấn thái là loại gốm sứ trang trí chủ yếu bằng phấn màu. Phấn màu là một kỹ thuật vẽ men trên nền sứ, được phát triển từ cuối thời Khang Hy, đến các triều đại Ung Chính, Càn Long thì hoàn thiện. Nghệ nhân vẽ phác thảo hoa văn trên nền sứ trắng đã nung, tô màu, rồi nung lại ở 600 – 900°C. Loại sứ này nổi bật với màu sắc dịu nhẹ, nét vẽ tinh tế, họa tiết phong phú.

• Sứ lung linh

Xuất hiện từ thời Minh, sứ lung linh chế tác bằng kỹ thuật khắc lỗ trên gốm mỏng. Sau khi phủ men và nung, các lỗ trở nên trong suốt, tạo hiệu ứng ánh sáng đẹp mắt. Thời Thanh, nghệ nhân kết hợp sứ thanh hoa với sứ lung linh, tạo nên sản phẩm xanh lam đục tinh xảo, có vẻ đẹp hài hòa giữa xanh ngọc và ngọc lục bảo.

• Sứ men màu

Sứ men màu là loại sứ sử dụng khoáng chất tự nhiên và oxit kim loại để tạo màu. Sau khi nung, sản phẩm có màu sắc phong phú như men đỏ, men xanh, men vàng, hoặc kết hợp nhiều màu sắc rực rỡ.

Chất liệu và quy trình sản xuất sứ Cảnh Đức

• Chất liệu

Gốm sứ Cảnh Đức Trấn thường sử dụng loại đất sét trắng cao cấp đặc trưng của địa phương. Công nhân phải đập nhỏ các khối khoáng sản đã khai thác và rửa sạch chúng. Sau đó, đất sét phải được nghiền mịn nhiều lần, qua quá trình lọc lặp đi lặp lại để đạt được độ mịn cần thiết cho việc chế tác gốm sứ.  

• Quy trình sản xuất

Kỹ thuật làm gốm thủ công ở Cảnh Đức Trấn rất chuyên nghiệp, với sự phân công lao động cực kỳ chi tiết. Năm công đoạn cốt lõi bao gồm: nặn cốt, chỉnh cốt, tráng men, vẽ hoa văn và nung lò.

• Nặn cốt

Nặn cốt, hay còn gọi là “làm cốt”, là bước đầu tiên trong quá trình tạo hình gốm sứ. Trong công đoạn này, nghệ nhân đặt đất sét đã chuẩn bị sẵn lên bàn xoay. Họ dùng kỹ thuật xoay nặn để tạo hình sản phẩm với kích thước và hình dáng nhất định.

• Chỉnh cốt

Chỉnh cốt, hay “sửa cốt”, là công đoạn tiếp theo. Nghệ nhân sẽ dùng kỹ thuật mài để chỉnh sửa các sản phẩm thô, làm cho chúng có độ dày phù hợp và bề mặt trong ngoài đồng đều, đạt tiêu chuẩn.

• Tráng men

Tráng men, còn gọi là “phủ men”, là quá trình phủ lên sản phẩm một lớp men thủy tinh bằng cách nhúng, rót, phun, quét hoặc lắc, giúp bề mặt sản phẩm trở nên sáng bóng và mịn màng.

• Vẽ hoa văn

Vẽ hoa văn, hay còn gọi là “vẽ men xanh”, là công đoạn trang trí. Nghệ nhân dùng màu men xanh lam để vẽ họa tiết, tô viền hoặc viết chữ lên cốt gốm, sau đó phủ men và đưa vào nung.

• Nung lò

Nung lò là công đoạn cuối cùng và quan trọng nhất để hoàn thiện sản phẩm. Các cốt gốm được đặt trong khuôn nung, sử dụng củi thông hoặc gỗ tạp để nung ở nhiệt độ 1270 – 1300°C. Quá trình này bao gồm ba giai đoạn: đốt lửa, giữ lửa và dập lửa, kéo dài suốt 24 giờ, biến sản phẩm thô thành gốm sứ hoàn chỉnh.

Ứng dụng trong cuộc sống

Gốm sứ Cảnh Đức không chỉ đẹp mắt mà còn có rất nhiều ứng dụng trong cuộc sống.

• Đồ dùng hàng ngày

Gốm sứ thường được dùng để sản xuất các vật dụng như bát, đĩa, cốc, ấm chén,… Những sản phẩm này có đặc điểm bền chắc, bề mặt nhẵn mịn, khả năng chịu nhiệt tốt, rất thích hợp để sử dụng hàng ngày.

• Tác phẩm nghệ thuật

Gốm sứ có giá trị nghệ thuật cao, có thể được trang trí bằng các kỹ thuật như vẽ, chạm khắc, khắc hoa, trở thành những tác phẩm nghệ thuật có giá trị thẩm mỹ và sưu tầm.

• Giao lưu văn hóa

Gốm sứ đóng vai trò quan trọng trong giao lưu văn hóa giữa Trung Quốc và các quốc gia khác. Ví dụ, đồ sứ xanh trắng thời nhà Nguyên không chỉ là sản phẩm cao cấp trong sinh hoạt mà còn là biểu tượng của sự giao lưu văn hóa, được thị trường nước ngoài rất ưa chuộng.

• Trang trí và trưng bày

Gốm sứ thường được dùng để trang trí không gian sống, như làm lọ hoa hoặc các đồ trang trí khác, góp phần tạo nên không khí văn hóa và vẻ đẹp cho cung điện cũng như gia đình.

• Công dụng đặc biệt

Gốm sứ còn được sử dụng để chế tạo các vật phẩm phục vụ tôn giáo như đồ cúng Phật giáo, hoặc làm các vật dụng nhỏ trong đời sống như đế nến,…

Nếu bạn muốn sở hữu chén sứ Cảnh Đức chất lượng, hãy đến với Tử Sa Trân Ngoạn. Chúng tôi cung cấp các sản phẩm mẫu mã đẹp, tinh xảo, phù hợp cho thưởng trà và sưu tầm.