Có những loại trà Ô Long nào? Phân loại của trà Ô Long

Trà Ô Long còn gọi là trà Thanh, là một trong những dòng trà đặc sắc nhất của Trung Hoa. Xuất hiện từ thời Minh – Thanh, dòng trà này khởi nguồn tại An Khê, phát triển dựa trên kỹ thuật chế biến trà xanh. Sau đó, trà Ô Long lan rộng ra Phúc Kiến, Quảng Đông, Đài Loan và cả Nhật Bản.

Với hương thơm phong phú và kỹ thuật chế biến tinh tế, trà Ô Long đã chinh phục người yêu trà trên toàn thế giới. Vậy có những loại trà Ô Long nào? Hãy cùng tìm hiểu các phân loại của trà Ô Long trong bài viết hôm nay nhé!

Phân loại theo vùng sản xuất

Ô Long miền Nam Phúc Kiến

Thiết Quan Âm là đại diện tiêu biểu cho dòng Ô Long miền Nam Phúc Kiến, nổi tiếng khắp Trung Quốc. Ngoài ra, còn có Hoàng Kim Quế, Vĩnh Xuân Phật Thủ và Thủy Tiên miền Nam Phúc Kiến.

“Thiết Quan Âm” vừa là tên trà, vừa là tên giống cây trà. Trà có dạng sợi chặt, một số viên cong như móc cân, số khác lại giống đầu chuồn chuồn. Khi nước trong lá trà bay hơi, caffeine kết tinh tạo lớp sương trắng trên bề mặt, gọi là “sa lục khởi sương” (sắc xanh cát, phủ sương). Khi pha, trà tỏa hương thơm đặc biệt, vị ngọt hậu, lan tỏa trong khoang miệng. Dư vị kéo dài đến tận lần pha thứ bảy vẫn còn thơm ngon.

Ô Long miền Bắc Phúc Kiến

Ô Long miền Bắc Phúc Kiến nổi bật nhất với Vũ Di nham trà. Vùng núi Vũ Di có nhiều giống trà như “Ngũ đại danh tùng” gồm Đại Hồng Bào, Thủy Kim Quy, Bạch Kê Quán, Thiết La Hán và Bán Thiên Yêu. Ngoài ra còn có Nhục Quế, Thủy Tiên Vũ Di.

Những cây trà đơn lẻ, được chọn lọc và nhân giống từ cây mẹ ưu tú được gọi là Vũ Di danh tùng. Các loại còn lại được gọi là Vũ Di kỳ chủng hoặc Vũ Di thái trà. Trong đó, Đại Hồng Bào là loại cao cấp nhất, nổi tiếng nhất trong các loại Vũ Di nham trà.

Trà có dạng lá to, đều, xoắn chặt, màu sắc bóng mượt. Mặt lá có bọt nhỏ như da ếch, màu pha trộn giữa xanh rêu, nâu và vàng. Mép lá và đáy lá có màu đỏ cam hoặc chấm đỏ, giữa lá có màu xanh đen. Khi thưởng thức, trà có hương thơm đậm đà, vị dày, hậu ngọt mượt. Đặc biệt có “nham vận” – hương vị đặc trưng của vùng núi đá.

Ô Long Quảng Đông

Ô Long Quảng Đông nổi tiếng với dòng Đơn Tùng, trong đó Phượng Hoàng Đơn Tùng là nổi bật nhất. Ngoài ra còn có Lĩnh Đầu Đơn Tùng, Thạch Cổ Bình Ô Long và Phượng Hoàng Thủy Tiên. Những loại khác thường được gọi chung là Phượng Hoàng Lãng Thái.

Phượng Hoàng Đơn Tùng có nguồn gốc từ vùng núi Phượng Hoàng, thành phố Triều Châu, tỉnh Quảng Đông. Trà có hình dáng chắc, lá màu vàng nhạt pha xanh. Nước trà vàng tươi ánh lục, hương thơm mạnh, giữ được hương vị qua nhiều lần pha. Đặc biệt, loại trà này có tới 10 hương đặc trưng như hoa huệ vàng, lan chi, hoa quế, hạnh nhân, lan mật, dạ lai hương, hoa gừng, quế, hoa nhài và mộc lan.

Xem thêm: Điều gì khiến Đơn Tùng Phượng Hoàng đặc biệt?

Ô Long Đài Loan

Trà Ô Long Đài Loan được du nhập từ Phúc Kiến vào thời nhà Thanh. Trà chủ yếu chia làm hai loại:

• Trà Bao Chủng, nổi bật nhất là Văn Sơn Bao Chủng
• Trà Ô Long Đài Loan gồm nhiều giống nổi tiếng như Đại Vũ Linh, Bạch Hào Ô Long, Đông Đỉnh Ô Long, Kim Tuyên, Thúy Ngọc, Mộc Trác Thiết Quan Âm,…

Văn Sơn Bao Chủng thường dùng giống Thanh Tâm Ô Long hoặc Đại Diệp Ô Long làm nguyên liệu. Lá được hái khi chồi non mới hé mở và phần hai ba lá dưới chồi chưa bị cứng lại. Trà có dạng xoắn, màu da ếch, hương thơm tự nhiên của hoa. Là đại diện tiêu biểu của trà miền Bắc Đài Loan với câu nói: “Bắc Văn Sơn, Nam Đông Đỉnh”.

Phân loại theo hình thái

Trà Ô Long có hình dáng bên ngoài đa dạng, chủ yếu gồm dạng sợi, viên, và một số dạng đặc biệt khác.

Phân loại theo mức độ lên men

Tùy theo mức độ oxy hóa của lá trà trong quá trình chế biến, trà Ô Long có thể được chia thành ba nhóm chính: lên men nhẹ, lên men trung bình và lên men cao. Mỗi mức lên men tạo ra một hương vị, màu sắc và trải nghiệm thưởng trà khác nhau.

Trà Ô Long có ba mức độ lên men chính:

• Lên men nhẹ: khoảng 5% – 25%
• Lên men trung bình: khoảng 25% – 50%
• Lên men cao: khoảng 50% – 70%

Ô Long lên men nhẹ

Ô Long Đại Vũ Lĩnh là một trong những loại trà cao sơn thượng hạng nhất Đài Loan. Trà được trồng tại vùng núi Đại Vũ Lĩnh – đỉnh cao nhất thuộc dãy A Lý Sơn, cao hơn 2.400m. Trà có mức lên men rất thấp (5% – 6%), hương trái cây tươi mát, vị thanh, hậu ngọt và the nhẹ. Nước trà trong sáng, sâu lắng, để lại dư vị dài lâu. Đây là loại trà được giới yêu trà hiện đại đặc biệt yêu thích vì sự thanh thoát và tinh tế.

Văn Sơn Bao Chủng có mức lên men nhẹ chỉ khoảng 8% – 10%, và mức độ sấy (hỏa hầu) cũng rất nhẹ, nên trà này khá gần với trà xanh và mang đặc trưng riêng biệt trong dòng Ô Long.

Thiết Quan Âm hương thanh là dòng trà Ô Long lên men nhẹ phổ biến, mức lên men khoảng 15% – 20%. Đặc điểm nổi bật là “thanh trày nước xanh”, trà khô màu xanh, nước trà màu xanh, lá trà sau khi pha cũng xanh. Khi pha, trà tỏa hương thanh mát kéo dài, nước trong suốt, vị đậm đà, hậu ngọt dịu, tạo cảm giác dễ chịu và thanh thoát.

Ô Long lên men trung bình

Các loại trà “hương đậm truyền thống” thường thuộc nhóm lên men trung bình, với mức lên men từ 25% đến khoảng 50%. Các đại diện chính bao gồm:

• Thiết Quan Âm truyền thống
• Vũ Di Nham Trà
• Thủy Tiên miền Bắc Phúc Kiến
• Phượng Hoàng Đơn Tùng Quảng Đông

Ví dụ, Ô Long miền Bắc Phúc Kiến có hình dáng to, chặt, màu nâu xanh óng ánh, dân gian gọi là “ánh báu”. Nước trà có màu cam vàng hoặc cam đỏ, viền nước có vòng vàng óng. Lá trà dày, mềm, hương thơm đậm của hoa và trái kéo dài, vị trà đậm đà, ngọt dịu. Mức lên men có thể lên tới 50%.

3. Ô Long lên men cao

Tiêu biểu nhất là Bạch Hào Ô Long , còn gọi là Đông Phương Mỹ Nhân, một đặc sản nổi tiếng của Đài Loan. Đây là loại trà có mức lên men nặng nhất trong dòng Ô Long, thường đạt 60%, có loại lên tới 80%.

Hình dáng lá trà đặc biệt, có nhiều lông trắng (bạch hào) lộ rõ. Màu nước trà khi pha là màu hổ phách, hương thơm giống mật ong hoặc trái cây chín, vị ngọt dịu, đậm đà và tròn vị.

Xem thêm: Mỗi ngày nên uống bao nhiêu trà Ô Long?

Kết luận 

Trà Ô Long là dòng trà độc đáo với hương vị phong phú, được phân loại theo vùng trồng, hình thái và mức độ lên men. Mỗi loại trà mang đặc trưng riêng, phản ánh khí hậu và kỹ thuật chế biến vùng miền. Hiểu rõ các phân loại giúp người thưởng trà chọn được hương vị phù hợp và trân trọng hơn giá trị của từng tách trà.

Bạn đã từng thử qua loại trà Ô Long nào trong số những cái tên trên chưa? Hay có hương vị nào khiến bạn “phải lòng” ngay từ lần đầu thưởng thức? Hãy để lại bình luận chia sẻ cùng tụi mình nhé, biết đâu bạn sẽ tìm được “tri kỷ” trà đạo ngay trong phần comment!

By TSTN