Trà Phổ Nhĩ cổ thụ với các độ tuổi khác nhau có gì khác biệt?
“Trà đến Phổ Nhĩ không quay đầu, phẩm đến cổ thụ mới là tôn quý!” Không hề khoa trương khi nói rằng: trong 10 người yêu thích trà Phổ Nhĩ, thì có ít nhất 8 người đặc biệt mê trà Phổ Nhĩ cổ thụ.
Với trà Phổ Nhĩ, tuổi cây tỉ lệ thuận với giá bán. Đặc biệt ở các danh sơn nổi tiếng, trà cổ thụ trên trăm năm thường có giá cao gấp mười lần, thậm chí hơn, so với trà cây nhỏ hoặc trà từ nương trồng (đài địa trà).
Vì sao trà cổ thụ được tôn xưng trong giới Phổ Nhĩ?
Trà cổ thụ là loại trà làm từ lá tươi của cây chè cổ thụ trăm năm ở Vân Nam. Theo “Quy định bảo hộ cây trà cổ thụ tỉnh Vân Nam”, cổ thụ bao gồm:
- Cây chè hoang dã trong rừng nguyên sinh.
- Cây chè bán thuần hóa, trồng từ cây hoang.
- Vườn chè nhân tạo có tuổi đời trên 100 năm.

Cây cổ thụ thường mọc ở núi cao, mây mù dày, độ ẩm lớn, đất tốt, hệ sinh thái đa dạng. Môi trường này rất thích hợp để cây chè sinh trưởng. Sau trăm năm, rễ cây ăn sâu hút khoáng chất và dưỡng chất. Lá trà vì thế giàu thành phần có lợi, cho ra trà chất lượng cao, hương vị đậm và bền nước.
Các nghiên cứu cho thấy lá tươi từ vườn chè cổ thụ chứa hàm lượng cao hơn so với trà đài địa ở các chất: polyphenol, catechin, amino acid, caffeine, chất hòa tan trong nước,… Chỉ có hàm lượng đường tan là cao hơn ở trà đài địa.
Xem thêm: Hương vị “mỗi núi một vị” của trà Phổ Nhĩ hình thành như thế nào?

So sánh cổ thụ và trà đài địa qua thí nghiệm
Một nghiên cứu năm 2016 lấy mẫu trà cổ thụ Minh Tiền và trà đài địa ở 10 thôn thuộc vùng Lâm Thương, tiến hành đánh giá cảm quan và khả năng chịu nhiều lần nước sôi.

Kết quả: phần lớn cổ thụ đạt điểm cảm quan cao hơn trà đài địa, nổi bật nhất là trà ở thôn Đại Hộ Tái (91,8 điểm). Ngoại lệ là trà cổ thụ ở thôn Trương Ngoại, do bảo quản kém nên có mùi lạ, điểm số (86,3) thấp hơn trà đài địa (87,8).
Về độ bền, phần lớn cổ thụ pha thêm được 1 – 2 lần so với trà đài địa. Điều này chứng minh: cùng một vùng, nếu bảo quản tốt, trà cổ thụ vượt trội cả về hương vị và độ bền nước.
Khác biệt giữa các độ tuổi cổ thụ
Để tìm hiểu kỹ hơn, một nhóm nghiên cứu đã thử ba mẫu trà Phổ Nhĩ Băng Đảo với độ tuổi cây khác nhau: 100 năm, 200 năm và 300 năm.

- Ngoại hình: cả ba đều có sợi trà mập, đều, nhiều lông tơ.
- Hương thơm:
- 100 năm: thanh nhã, có mùi mật hoa.
- 200 năm: hương hoa quả nồng đậm.
- 300 năm: hương tầng lớp phong phú, sâu dày hơn.
- Nước trà:
- 100 năm: vàng nhạt sáng.
- 200 năm: cam vàng trong, đậm nhất (do nguyên liệu 2019 đã có thời gian ủ).
- 300 năm: vàng kim sáng rõ.
- Hương vị:
- 100 năm: tươi mát, ngọt nhẹ, có hậu vị thanh lương.
- 200 năm: ngọt như đường phèn, thể trà mịn màng, hoa quả hương lâu bền, mật vị rõ rệt nhờ đã có 5 năm trầm hương.
- 300 năm: ngọt đường phèn rõ rệt ngay từ lần đầu pha, nước trà dày, có lực, vị trà mạnh mẽ với “trà khí” đặc trưng Băng Đảo, hậu vị ngọt và sinh tân rất nhanh và lâu.
Ngoài ra, cả ba đều có lá trà bền, dai, co giãn tốt sau nhiều lần pha. Nhưng nhìn chung, cây càng lâu năm thì trà càng dày, ngọt sâu và bền nước hơn.
Xem thêm: Đại diệp chủng – Nguyên liệu làm trà Phổ Nhĩ chín tối ưu nhất
Kết luận
Không khó hiểu vì sao trà cổ thụ luôn được xem là đỉnh cao của Phổ Nhĩ. Cùng một vùng núi, trà cổ thụ thường vượt trội về hương vị, độ bền, và mang lại trải nghiệm phong phú hơn so với trà đài địa. Ngay cả trong nhóm cổ thụ, tuổi cây càng cao, trà càng sâu vị, bền nước và giàu “trà khí”.
Bạn thì sao? Khi uống Phổ Nhĩ, có quan tâm đến tuổi cây không?