Nghệ thuật rót trà mời khách
Trong văn hóa trà, mỗi động tác đều mang một ý nghĩa sâu sắc. Rót trà không chỉ là một thao tác mà còn thể hiện sự tinh tế, lòng hiếu khách và phép tắc giao tiếp. Từ cách cầm ấm, độ cao khi rót đến lượng trà trong chén, tất cả đều góp phần tạo nên một nghi thức trang nhã. Điều này giúp gắn kết chủ và khách trong không gian thưởng trà.
Vậy bạn đã nắm vững những nguyên tắc quan trọng khi pha trà mời khách chưa? Hãy cùng Tử Sa Trân Ngoạn khám phá nghệ thuật rót trà để nâng tầm trải nghiệm thưởng trà nhé!
1. Vệ sinh và chuẩn bị bộ ấm trà
Trước khi pha trà, hãy chắc chắn rằng bộ ấm chén đã được làm sạch. Đặc biệt, những bộ ấm lâu ngày không sử dụng có thể bám bụi hoặc ám mùi, vì vậy cần tráng rửa kỹ bằng nước sạch để đảm bảo vệ sinh.
Ngoài ra, trước khi pha hoặc rót trà, nên dùng nước sôi tráng qua ấm và chén. Việc này không chỉ giúp trà cụ sạch hơn mà còn góp phần nâng cao hương vị trà, đồng thời thể hiện sự chu đáo và tôn trọng đối với người thưởng trà.
Một bộ ấm chén đạt chuẩn cần sạch sẽ, không còn dấu vết của cặn trà, vết nước hay dấu tay, đảm bảo mang đến trải nghiệm trà đạo tinh tế và trọn vẹn.
2. Lựa chọn loại trà
Lựa chọn loại trà phù hợp với khẩu vị và sở thích của khách. Mỗi loại trà có đặc điểm và hương vị riêng, bạn có thể chọn theo dịp và sở thích của người thưởng trà. Khi đã xác định được loại trà sẽ pha, hãy giới thiệu với khách về nguồn gốc, đặc điểm chất lượng và bối cảnh văn hóa của trà. Điều này giúp khách cảm nhận được chiều sâu của trà và tạo bầu không khí trò chuyện thú vị.
Xem thêm: Hướng dẫn một số công thức pha trà bằng ấm tử sa
3. Lấy trà bằng dụng cụ
Khi lấy trà từ hộp đựng để cho vào ấm hoặc chén, nên dùng thìa tre hoặc thìa gỗ, tránh dùng tay để đảm bảo vệ sinh. Nếu không có thìa, có thể nghiêng hộp trà và nhẹ nhàng rót trà vào ấm.
Xem thêm: Bộ trà cụ cơ bản gồm những gì? Công dụng của từng dụng cụ
4. Lượng trà
Lượng trà không nên quá nhiều hoặc quá ít. Quá nhiều lá trà thì trà có vị quá đậm, quá ít lá trà thì trà khi pha ra sẽ không có mùi vị. Nếu khách bày tỏ sở thích uống trà đậm hay nhạt, hãy điều chỉnh theo sở thích của họ.
5. Nguyên tắc xoay ngược chiều kim đồng hồ khi vệ sinh trà cụ
Khi tráng ấm, làm nóng chén hoặc rót nước, thường sử dụng tay phải và thực hiện các động tác theo chiều ngược kim đồng hồ. Đây là cử chỉ mang ý nghĩa chào đón (“mời, mời, mời”). Ngược lại, nếu dùng tay trái hoặc thao tác theo chiều thuận kim đồng hồ, có thể mang hàm ý xua đuổi.
6. Nguyên tắc rót trà theo chiều kim đồng hồ
Bạn nên dùng tay phải cầm ấm hoặc chén tống để rót trà cho khách theo chiều kim đồng hồ (từ trái sang phải). Điều này giúp miệng ấm hướng ra phía sau, tạo cảm giác hòa nhã. Nếu rót theo chiều ngược lại (từ phải sang trái), miệng ấm sẽ hướng về phía khách, mang hàm ý sắc bén, thiếu tinh tế.
7. Thứ tự rót trà
Khi rót trà, hãy theo thứ tự dựa trên tuổi tác, mức độ tôn trọng hoặc tầm quan trọng của khách. Thông thường, trà được rót cho người lớn tuổi hoặc khách quý trước, sau đó mới đến những người khác. Đầu tiên là khách, sau đó là chủ nhà, cao nhất rồi đến thấp nhất.
Lưu ý: Khi rót trà và đưa cho khách, nên một tay đỡ đáy chén, tay kia cầm phần dưới chén, tránh để ngón tay chạm vào miệng chén. Nếu có điều kiện, nên sử dụng khay trà để dâng trà cho khách.
8. Không để vòi ấm hướng về phía khách
Trên bàn trà, không nên để miệng vòi ấm hoặc các dụng cụ có miệng hướng trực tiếp vào khách. Đây là điều cấm kỵ vì nó mang hàm ý tiễn khách rời đi. Xuất phát từ truyền thống “rượu từ biệt” (辞行酒), trong quá khứ, khi tiễn biệt ai đó, người ta thường rót rượu hoặc trà với vòi ấm hướng về phía người sắp ra đi. Vì vậy, nếu để vòi ấm đối diện khách sẽ bị hiểu là đang có ý đuổi khách.
9. Độ cao khi rót trà
Trong nghệ thuật rót trà, nguyên tắc “Cao xung, thấp trụ” rất quan trọng. Khi chế nước vào ấm, nên rót từ độ cao khoảng 15 – 20 cm để nước chảy mạnh, giúp lá trà mở đều và lan tỏa hương thơm. Khi rót trà ra chén, hạ thấp ấm còn 3 – 5 cm để dòng trà chảy nhẹ, tránh sủi bọt và giữ trọn hương vị.
10. Chia đều trà
Thông thường, tốt nhất bạn nên rót trà đến khoảng 70% dung tích chén. Đây không chỉ là cách thể hiện sự tôn trọng khách mà còn giúp tránh lãng phí. Nếu rót quá đầy, khách sẽ khó cầm nắm, dễ bị bỏng hoặc làm đổ trà ra ngoài, gây bất tiện và xấu hổ. Khi rót cho nhiều người, nên rót tuần tự từng chút một để đảm bảo hương vị đồng đều.
11. Không uống trà cạn một hơi
Khác với uống rượu, nơi người ta thường nói “Uống cạn để thể hiện tình cảm”, uống trà cần nhâm nhi và cảm nhận hương vị. Uống trà một hơi hết sạch sẽ bị xem là thiếu tinh tế và không tôn trọng nghệ thuật thưởng trà. Khi uống trà, có thể phát ra âm thanh nhẹ để bày tỏ sự trân trọng với hương vị trà. Nếu khách để lại nửa chén trà, điều đó có nghĩa là họ đã đủ, không cần rót thêm để tránh lãng phí.
12. Thêm trà cho khách kịp thời
Khi khách đã uống hết trà, nên nhanh chóng rót thêm. Nếu thấy chén của khách có cặn trà, nên thay chén mới hoặc súc chén trước khi rót tiếp. Nếu nước trà đã nhạt, cần thay trà mới. Bên cạnh đó, không nên uống trà quá muộn vào buổi tối để tránh ảnh hưởng đến giấc ngủ.
13. Kết hợp trà với đồ ăn nhẹ
Khi thưởng trà chính thức, không nên dùng đồ ăn vặt vì có thể làm mất đi hương vị nguyên bản của trà. Tuy nhiên, nếu uống trà vào buổi tối, có thể chuẩn bị một số món ăn nhẹ. Các loại hạt như hạnh nhân, óc chó là lựa chọn thích hợp hơn so với kẹo hay mứt.
14. Sắp xếp chỗ ngồi
Chỗ ngồi của khách nên tuân theo nguyên tắc “trên dưới có thứ bậc”. Vị trí quan trọng nhất dành cho người lớn tuổi hoặc khách quý, thường được sắp xếp ở bên trái người pha trà. Điều này giúp rót trà theo thứ tự từ trái qua phải, tạo nên sự tuần tự và trang trọng.
Xem thêm: Nghệ thuật rót trà và văn hóa mời khách: Sự tinh tế trong trà đạo
Trên đây là một vài nguyên tắc cơ bản mà bạn cần phải nắm để đảm bảo nghệ thuật thưởng trà trở nên trọn vẹn. Người ta thường nói: “Rượu thể hiện nhân phẩm” và trà cũng vậy. Mỗi cử chỉ trên bàn trà đều phản ánh sự tinh tế và thái độ trân trọng đối với người đối diện. Thưởng trà không chỉ là tận hưởng hương vị mà còn là sự giao hòa giữa con người với nhau. Nếu thất lễ, không chỉ khiến khách không cảm nhận được sự chân thành mà còn thể hiện sự thiếu tôn trọng đối với họ.
By TSTN