Tại sao nước trà pha ra lại có bọt?
Nếu bạn từng pha trà và thấy trên mặt nước xuất hiện lớp bọt trắng mỏng, có lẽ bạn đã tự hỏi: đây là dấu hiệu của thuốc trừ sâu hay trà kém chất lượng? Những câu hỏi như vậy rất phổ biến, nhất là với người mới tiếp cận văn hóa trà. Thực tế, hiện tượng bọt trà hoàn toàn bình thường và phản ánh một số đặc tính tự nhiên của trà.
Bọt trà là gì?
Bọt trong nước trà thực chất là do một chất có tên gọi là saponin tạo thành. Đây là hợp chất vốn có trong nhiều loại thực vật, đặc biệt là trong các giống trà tự nhiên. Saponin có tính chất hòa tan trong nước rất tốt, đồng thời có khả năng tạo bọt mạnh. Khi pha trà, dưới tác động của nước nóng và lực xoáy khi rót nước, chất này dễ dàng phân tán vào nước và hình thành bọt trên bề mặt trà.
Về cấu trúc hóa học, saponin là một loại glycoside phức tạp. Nó hơi đắng, có pH hơi chua khoảng 5.6 – 5.7. Đặc biệt, saponin không bị ảnh hưởng bởi độ cứng của nước. Dù bạn dùng nước giếng hay nước khoáng, bọt trà vẫn có thể xuất hiện.
Vì sao thường thấy bọt ở lần pha đầu?
Bọt trà thường xuất hiện rõ nhất ở nước đầu tiên – tức là lần tráng trà hoặc pha đầu tiên. Nguyên nhân có thể kể đến gồm:
- Trà saponin chủ yếu được giải phóng ở lần đầu: Vì là chất tan nhanh, saponin sẽ được chiết ra gần hết chỉ trong lần pha đầu tiên. Điều đó khiến lượng bọt tạo ra lúc này nhiều nhất.
- Trà vụn và tơ trà nổi trên mặt nước: Trong quá trình chế biến và đóng gói, trà khô thường có vụn nhỏ hoặc lông tơ. Những hạt nhẹ này dễ nổi và gặp nước chưa đủ nóng thì lơ lửng trên mặt. Chúng tạo điều kiện để bọt hình thành dễ hơn.
- Tác động vật lý khi rót nước: Khi bạn rót nước sôi mạnh vào, dòng nước xoáy khuấy trộn, saponin khuếch tán nhanh. Đồng thời, lực va chạm giữa nước và lá trà càng làm bọt sinh ra nhiều hơn.
Vì vậy, nếu bạn thấy bọt nổi nhiều ở lần pha đầu, hãy yên tâm. Đây chỉ là hiện tượng tự nhiên chứ không phải dấu hiệu của chất độc hại hay hóa học nào.
Những loại trà nào thường có bọt?
Trên thực tế, hầu hết các loại trà đều có thể tạo bọt. Mức độ nhiều hay ít phụ thuộc vào giống trà, cách chế biến và độ mới của trà:
- Trà xanh, trà đen, trà vàng, trà Phổ Nhĩ sống hoặc chín, nếu được chế biến tốt, đều có thể sinh bọt.
- Trà có nhiều búp hoặc trà non, do lượng lông tơ và hợp chất tự nhiên cao, có thể có ít bọt hơn nhưng bọt mịn và dính hơn.
- Trà mới sản xuất, tươi và chưa bị oxy hóa nhiều, thường chứa hàm lượng saponin cao hơn. Do đó, trà tươi dễ sinh bọt hơn so với trà cũ hoặc bị ẩm.
Tuy nhiên, sự có hay không có bọt không thể dùng làm tiêu chuẩn đánh giá chất lượng trà. Có loại trà rất tốt nhưng ít bọt, ngược lại có loại bình thường nhưng bọt lại nhiều do đặc điểm giống trà.
Bọt trà có gây hại cho sức khỏe không?
Đây là câu hỏi nhiều người quan tâm. Câu trả lời là hoàn toàn không. Theo các nghiên cứu hiện đại, saponin không những không gây hại mà còn có một số lợi ích sức khỏe nhất định:
- Có tính kháng khuẩn và chống viêm.
- Hỗ trợ giảm hấp thu chất béo trong đường ruột.
- Có thể phối hợp với trà polyphenol và các chất chống oxy hóa khác để hỗ trợ phục hồi các tổn thương nhẹ ở niêm mạc tiêu hóa.
Xem thêm: 9 lợi ích của việc uống trà hàng ngày
Tất nhiên, các tác dụng này tuy mức rất nhẹ vẫn có lợi. Và bạn không nên kỳ vọng như một phương thuốc chữa bệnh. Tuy nhiên, ít nhất bạn có thể yên tâm rằng nước trà có bọt là an toàn, không cần e ngại hay lọc bỏ.
Có nên loại bỏ bọt trà khi pha không?
Tùy theo sở thích và thói quen cá nhân:
- Bạn hoàn toàn có thể để nguyên lớp bọt mà thưởng thức. Bởi vì nó không ảnh hưởng đến hương vị hay chất lượng của trà.
- Nếu bạn cảm thấy lớp bọt làm giảm tính thẩm mỹ của trà hoặc không thích bọt lăn tăn trên mặt nước, bạn có thể dùng thìa gạt nhẹ, thổi nhẹ cho bọt tan, hoặc đơn giản là đổ bỏ nước đầu (tráng trà). Đây cũng là cách mà nhiều người vẫn làm để “rửa trà” trước khi uống.
Xem thêm: Có nên tráng trà Phổ Nhĩ trước khi pha?
Tóm lại, có bọt hay không, giữ lại hay không là do bạn quyết định. Dù như thế nào, bọt trà cũng không ảnh hưởng đến sức khỏe.
Kết luận
Hiện tượng nước trà có bọt là một phản ứng tự nhiên, bắt nguồn từ chính thành phần trong lá trà – đặc biệt là saponin. Bọt trà không phải là dấu hiệu của thuốc trừ sâu, tạp chất hay trà kém chất lượng. Ngược lại, đó là biểu hiện cho thấy trà có hoạt chất tự nhiên phong phú.
Hãy để tách trà của bạn phản ánh đúng vẻ đẹp nguyên bản của nó. Dù có chút bọt bồng bềnh nhưng bên trong là cả một kho báu mà thiên nhiên dành cho sức khỏe.
By TSTN