/ / / Các phẩm đất tử sa

Các phẩm đất tử sa

Theo những nghiên cứu thực tế từ Tử Sa Trân Ngoạn, nguồn khoáng tử sa tại Nghi Hưng được phân chia thành 4 phẩm chính. Các phẩm đất này đều được khai thác từ Hoàng Long Sơn và các núi lân cận ở Nghi Hưng. Trong khuôn khổ bài viết này, chúng tôi không đề cập đến các đất từ vùng ngoài Nghi Hưng chuyển tới.

1. Phẩm thấp

Phẩm thấp là loại đất có sản lượng khai thác lớn nhất. Chúng chủ yếu được khai thác từ tầng mặt của mỏ, do tính chất dễ khai thác. Đất này thường được xử lý hoàn toàn bằng máy móc công nghiệp. Hầu như không chọn lọc hoặc chọn lọc sơ sài, không có giai đoạn phong hóa và lắng lọc trần niên. Chính vì thế, chất lượng của đất này chỉ ở mức bình thường. 

Khoáng sau khi được khai thác về chất thành đống chờ công đoạn tiếp theo.

Các sản phẩm ấm làm từ phẩm này có chất lượng trung bình và giá thành thấp. Da ấm không có đặc tính nổi bật. Mặc dù, một số người trộn thêm đất phẩm cao để cải thiện tính thẩm mỹ của ấm, nhưng bản chất vẫn là phẩm thấp. Giá thành đất này cũng không cao nên được đa số người làm ấm tại Nghi Hưng dùng, nhất là các thợ làm ấm trợ khuôn (bán thủ công).

Khoáng đổ chung lẫn với nhau, không có sự phân loại rõ ràng.
Máy trộn và ép thành bánh đất (nê liệu)
IMG_20190505_110814
Các mẫu đất nung thử trộn hóa chất để tạo hiệu ứng màu.

2. Phẩm trung

Đất phẩm trung được khai thác sâu hơn, qua công đoạn chọn lọc kết hợp giữa máy móc và thủ công. Đất này được phong hóa và trần niên một thời gian trước khi đưa vào luyện thành nê liệu. Nê liệu sau khi luyện xong được lưu kho một thời gian mới dùng.

may ray
Máy sàng ray đất

3. Phẩm cao

Đất ở phẩm này rất ít, thường sẽ được phân loại ngay lúc khai thác. Và chúng phải trải qua quá trình chọn lọc rất kỹ lưỡng. Sau khi khai thác, đất sẽ được phong hóa đúng thời gian, nghiền sàng lọc thủ công. Đất phải trần niên ít nhất 1 năm trước khi đóng thành nê liệu. Sau khi được luyện xong, đất sẽ được lưu kho dự trữ. Chỉ khi nghệ nhân có ý tưởng sáng tạo cho những tác phẩm đặc biệt, họ mới sử dụng loại đất này.

Dụng cụ để sàng ray đất thủ công

Do giá trị cao và nguồn cung hạn chế, đất phẩm cao thường không được bán rộng rãi. Loại đất này chủ yếu được sử dụng bởi những nghệ nhân tâm huyết hoặc những người chuyên sưu tầm đất tử sa. Các sản phẩm làm từ đất phẩm cao có chất lượng vượt trội, mang lại vẻ đẹp đặc biệt và thần thái riêng. Đồng thời, đất này sẽ làm cho ấm tử sa có sự thay đổi rõ rệt qua mỗi lần pha trà. Đây là lựa chọn ưu tiên của những người đam mê sự độc đáo và chất lượng trong các tác phẩm nghệ thuật tử sa.

Mẫu đất phẩm cao

4. Phẩm siêu phẩm

Đây là phẩm đất quý hiếm nhất và có giá trị cao nhất. Đất phẩm siêu phẩm được phân loại kỹ càng ngay từ khi khai thác và không được luyện trước. Chỉ khi có ý tưởng làm một tác phẩm nghệ thuật, đất mới được đem ra sử dụng. Quá trình bắt đầu với việc phong hóa đất, sau đó nghiền và sàng lọc. Tùy loại đất, đất sẽ được trần niên hoặc không trần niên trước khi luyện thành nê liệu.

Các khối khoáng tử sa quý được lưu trữ

Việc tạo ra một tác phẩm kiệt tác từ loại đất này thường mất rất nhiều thời gian. Và mỗi sản phẩm hoàn thành đều có tính độc nhất, khó có thể tái tạo lại. Đất ở phẩm này rất hiếm, gần như không thể tìm thấy trên thị trường. Nó chỉ có trong tay những người chơi đất, sưu tầm đất và nghệ nhân tâm huyết, những người luôn mong muốn tạo ra những kiệt tác nghệ thuật. Những người sở hữu đất này không bán mà chỉ dùng để tạo các tác phẩm đặc biệt. Họ mong muốn tạo ra những kiệt tác nghệ thuật độc đáo.

Đối với những người sưu tầm ấm tử sa, đây là loại đất không thể bỏ qua. Bởi họ luôn tìm kiếm những tác phẩm được làm từ loại đất hiếm nhằm sở hữu sự độc đáo và quý giá.

Các khối khoáng tử sa quý được lưu trữ
Các khối khoáng tử sa quý được lưu trữ

Qua đó mới thấy, đất chuẩn tử sa ở Nghi Hưng không thiếu để làm ấm, nhưng ấm được làm ra bằng đất ở phẩm nào thì cần phải xem xét. Đất tốt luôn được dùng để làm những ấm chất lượng, ấm “chợ” thì nó luôn có loại đất dành cho nó. Người chơi nên trang bị kiến thức và chọn những chiếc ấm phù hợp với mình.

Xem thêm: Đất tử sa có thật sự hiếm?

by TSTN