/ / / Tất tần tật về Chính Sơn Tiểu Chủng mà người mới uống trà cần biết

Tất tần tật về Chính Sơn Tiểu Chủng mà người mới uống trà cần biết

Trong văn hóa trà Trung Hoa, hồng trà luôn chiếm vị trí quan trọng. Giữa muôn vàn dòng hồng trà, Chính Sơn Tiểu Chủng – “thủy tổ của hồng trà” mang trong mình lịch sử hàng trăm năm. Nó nổi danh nhờ hương vị độc đáo và chiều sâu văn hóa. Thế nhưng, nhiều trà hữu vẫn chưa hiểu rõ khái niệm, đặc trưng hay sự khác biệt của dòng trà này. Bài viết dưới đây sẽ phân tích những điểm cốt lõi, giúp bạn hiểu sâu hơn về Chính Sơn Tiểu Chủng.

01. Thế nào là Chính Sơn Tiểu Chủng?

Chính Sơn Tiểu Chủng thuộc nhóm hồng trà trong sáu đại trà loại, chính xác mà nói là nằm trong hệ “Tiểu Chủng Hồng Trà”. Tên gọi “Tiểu Chủng” bắt nguồn từ việc sử dụng nguyên liệu là giống trà lá nhỏ (tiểu diệp chủng). Các loại hồng trà thường thấy hiện nay như Kỳ Môn Hồng Trà, Điền Hồng, Anh Hồng, Ninh Hồng,… đều thuộc nhóm Công phu Hồng Trà. Sự khác biệt giữa Tiểu Chủng và Công phu Hồng Trà nằm ở giống nguyên liệu và quy trình chế biến.

02. “Chính Sơn” trong Chính Sơn Tiểu Chủng nghĩa là gì?

Ban đầu, “Chính Sơn” là một phạm vi địa lý. Hiện nay ranh giới này đã trở nên mơ hồ hơn. Dù lấy thôn Đồng Mộc làm trung tâm hay lấy trấn Tân Thôn làm vùng mở rộng, cốt lõi vẫn phải lấy chất lượng để định nghĩa. Chữ “Chính” của “Chính Sơn” hàm ý nguyên liệu chuẩn tiểu diệp chủng và kỹ nghệ làm trà tinh xảo. Vì vậy, ngoại sơn tiểu chủng xét về tổng thể khó có thể sánh bằng.

“Chính Sơn” hàm ý nguyên liệu chuẩn tiểu diệp chủng và kỹ nghệ làm trà tinh xảo

03. Chính Sơn Tiểu Chủng có thật sự là dòng hồng trà xuất hiện sớm nhất?

Chính Sơn Tiểu Chủng được tôn là “hồng trà thủy tổ”. Đây cũng là loại hồng trà sớm nhất trên thế giới. Tương truyền hơn bốn trăm năm trước, chiến loạn đã làm gián đoạn việc chế trà. Sự tình cờ trong quá trình xử lý lá trà đã tạo nên loại trà này. Hương vị độc đáo của nó nhanh chóng thu hút thương nhân châu Âu và lan rộng toàn cầu. Cũng từ đây, Chính Sơn Tiểu Chủng trở thành gốc rễ cho các dòng hồng trà về sau.

Truyền thuyết về Chính Sơn Tiểu Chủng

Xem thêm: Chính Sơn Tiểu Chủng – Hồng trà hun khói nổi tiếng Vũ Di

04. Hương vị của Chính Sơn Tiểu Chủng ra sao?

Chính Sơn Tiểu Chủng gồm hai phong cách: hun khói và không hun khói. Thực tế, coại được hun khói mới đúng nghĩa là Chính Sơn Tiểu Chủng, với hương tùng khói và vị long nhãn đặc trưng. Còn dòng không hun khói thuộc phạm vi Tiểu Chủng Hồng Trà, thiên về hương hoa mật. Đồng thời, chữ “Chính” cũng thể hiện phẩm chất đặc biệt của giống tiểu diệp chủng – thiếu đi nền tảng này thì không thể xem là chuẩn mực.

05. Hồng trà trong nước và hồng trà nước ngoài khác nhau thế nào?

Sự khác biệt rất rõ ràng. Kỹ nghệ làm hồng trà ban đầu được hình thành từ một sự tình cờ, điều này mang lại cảm hứng cho người làm trà trong nước không ngừng sáng tạo, khiến hồng trà nội địa đa dạng và mang tính cá thể rất cao. Ngược lại, hồng trà ngoại quốc ngay từ đầu đã định hướng theo hướng sản lượng lớn và tiêu chuẩn hóa, đề cao sự ổn định về chất lượng, hương và vị. Do xuất phát điểm khác nhau nên nguyên liệu, quy trình, phong vị và cách pha cũng có sự chênh biệt rõ rệt.

Nguyên liệu, quy trình chế biến tạo nên sự khác biệt lớn giữa Chính Sơn Tiểu Chủng với các loại hồng trà khác

06. Cách pha Chính Sơn Tiểu Chủng

Tiểu Chủng Hồng Trà khác với Công phu Hồng Trà ở chỗ có bước “quá hồng chảo” nhằm dùng nhiệt cao chặn quá trình lên men, giữ sự ổn định của hương vị. Vì vậy, Chính Sơn Tiểu Chủng chuẩn thường không dễ bị lên men quá mức và không cần giảm nhiệt độ pha. Có thể dùng nước sôi 100°C, tỷ lệ 1:30. Gaiwan hay ấm tử sa đều phù hợp. Thời gian hãm trà có thể thay đổi tùy khẩu vị.

Cách pha Chính Sơn Tiểu Chủng bằng ấm tử sa

  • Nhiệt độ nước: 100 độ – nước sôi hoàn toàn.
  • Tỷ lệ: 1:30 (1g trà cho 30ml nước). Ví dụ: ấm 150ml dùng 5g trà.
  • Thời gian ngâm trà:
    • Đánh thức trà: Cho trà vào ấm, rót một ít nước sôi vừa đủ ngập lá trà. Đợi khoảng 5 giây rồi đổ phần nước này đi.
    • Nước 1: Đổ nước sôi đầy ấm, hãm trà trong khoảng 20 giây. Rót toàn bộ nước trà ra tống, sau đó chia đều từ tống ra các chén để thưởng thức.
    • Nước 2,3,4,…: Tăng thời gian hãm mỗi lần thêm 10 giây so với lần trước.
Pha trà Chính Sơn Tiểu Chủng bằng ấm tử sa

07. Có thể lưu trữ lâu dài không?

Xét theo lịch sử, hành trình vận chuyển sang châu Âu rất dài, vậy nên thời hạn bảo quản thực tế của Chính Sơn Tiểu Chủng không chỉ dừng lại ở 2 năm theo tiêu chuẩn quốc gia. Truyền thống làm trà của vùng này vốn hướng đến khả năng lưu trữ lâu dài. Dù là phương pháp hun khói cổ truyền hay kiểu không hun khói hiện đại, cả hai đều có điểm chung: càng để lâu, vị càng êm dịu và mượt mà.

08. Chính Sơn Tiểu Chủng và Kim Tuấn Mi quan hệ ra sao?

Kim Tuấn Mi là hồng trà đơn búp được phát triển dựa trên nền tảng Chính Sơn Tiểu Chủng. Về nguyên liệu, hai loại có phạm vi tương đồng; điểm khác biệt nằm ở quy trình. Theo tiêu chuẩn thị trường hiện nay, điểm phân biệt then chốt là nguyên liệu: Kim Tuấn Mi chỉ dùng búp, còn Chính Sơn Tiểu Chủng đa phần dùng một búp hai hoặc ba lá.

Lá trà Chính Sơn Tiểu Chủng

Xem thêm: Chính Sơn Tiểu Chủng và Kim Tuấn Mi – Hai “anh em” làm nên linh hồn của Hồng trà Trung Hoa

09. Chính Sơn Tiểu Chủng khác Kỳ Hồng, Điền Hồng như thế nào?

Kỳ Hồng và Điền Hồng thuộc nhóm Công phu Hồng Trà, nên về quy trình và giống nguyên liệu vốn khác biệt với Chính Sơn Tiểu Chủng. Tuy nhiên, xét theo thị hiếu thị trường hiện nay, hương hoa mật đã trở thành hướng đi chủ đạo của hồng trà, vì thế ba loại này không tạo ra khoảng cách quá xa về định vị. Tuy vậy, giống trà bản địa của từng vùng vẫn giữ được tính độc bản, khó hòa lẫn.

10. Vì sao giá Chính Sơn Tiểu Chủng chênh lệch lớn?

Vì Chính Sơn Tiểu Chủng dùng nguyên liệu chuẩn Chính Sơn, giá thành tự nhiên không thể quá thấp. Những loại giá rẻ trên thị trường thường là ngoại sơn hoặc dùng giống khác giả danh, quy trình giản lược và chỉ mượn tên. Ngoài ra, cấp nguyên liệu, trình độ làm trà và thương hiệu cũng ảnh hưởng đáng kể đến giá. Với trà chất lượng càng cao, mức độ chênh lệch giá càng lớn.

Kết luận

Trong bối cảnh hồng trà thế giới ngày càng đa dạng, Chính Sơn Tiểu Chủng vẫn giữ uy danh nhờ sự thuần chính của nguyên liệu, sự tinh tế trong chế tác và khả năng lão hóa bền bỉ. Dù hun khói hay không hun khói, dù dùng để thưởng trà hằng ngày hay lưu trữ dài lâu, dòng trà này luôn mang đến cảm giác ấm áp và an tĩnh.

Với những ai trân trọng giá trị nguyên bản và yêu mến phong vị trầm ổn của hồng trà, Chính Sơn Tiểu Chủng chính là chặng dừng chân xứng đáng, một trải nghiệm mà mỗi lần thưởng thức lại mở ra thêm một tầng hương vị, một tầng câu chuyện.

TSTN tổng hợp và dịch