Vũ Di Sơn: Linh khí sơn thủy và cội nguồn Chính Sơn Tiểu Chủng
Chính Sơn Tiểu Chủng – loại hồng trà sớm nhất, do những người làm trà ở núi Vũ Di sáng tạo. Vũ Di Sơn là di sản kép của thế giới với cả giá trị văn hoá và tự nhiên. Toàn cầu chỉ có chín nơi sở hữu danh hiệu “song di sản”. Vũ Di Sơn nổi danh bởi núi đan đá đỏ và nước suối xanh biếc, những kỳ phong tuyệt cảnh cùng bề dày văn hoá truyền thống Trung Hoa.
Vẻ đẹp núi non Vũ Di
Người xưa nói: “Nghe danh không bằng thấy mặt”. Nhiều chuyên gia du lịch nhận xét rằng Vũ Di Sơn là nơi cảnh thực còn đẹp hơn mô tả.
Khi bàn về núi, người xưa đưa ra nhiều tiêu chí:
- “Núi không hiểm trở thì không đẹp”: 36 ngọn núi sừng sững, vách đá dựng đứng.
- “Núi không liền mạch thì không kỳ lạ”: 99 tảng đá lớn với hình thế kỳ dị.
- “Núi không có rừng thì không tĩnh”: rừng sâu bạt ngàn, cổ mộc phủ xanh lối đi.
- “Núi không có nước thì không có linh khí”: dòng Cửu Khúc ôm núi, tạo cảnh sắc hữu tình.
Đan sơn bích thủy hòa quyện, bốn mùa đều đầy sức sống. Người đời ví nơi đây có sự hiểm của Hoa Sơn, hùng của Thái Sơn, u tĩnh của Thanh Thành, tú lệ của Quế Lâm và kỳ ảo của Hoàng Sơn. Ai từng đặt chân đến cũng say đắm trước vẻ thanh tú của Ngọc Nữ Phong, hùng vĩ của Đại Vương Phong hay nét mềm mại của dòng Cửu Khúc.
Xem thêm: Nham Trà Vũ Di: Linh hồn trà trong hương đá sắc hoa của địa hình Đan Hà
Nhân văn và văn hoá tại Vũ Di Sơn
Ngoài cảnh đẹp, Vũ Di Sơn còn là vùng đất của lịch sử và tư tưởng. Nhiều bậc danh sĩ như Lữ Động Tân, Bạch Ngọc Thiềm hay Trương Tam Phong từng tu hành tại đây.
Trong Phật giáo, thời Đường có Cấu Băng cổ Phật, thời Tống có Đạo Khiêm, thời Thanh có Thiết Hoa thượng nhân. Trong Nho giáo, Lưu Vĩnh, Chu Hy, Dương Thời và Vương Dương Minh từng giảng học và viết sách tại vùng núi này.
Đạo gia xem nơi đây là “Thăng Chân Nguyên Hoá Động Thiên”. Phật gia coi đó là một trong ba thánh địa Thiền Tông. Nho gia gọi là “Đạo Nam Lý Quật” và “Mân Bang Châu Lỗ”. Văn hoá Nho – Thích – Đạo giao hoà và cùng phát triển rực rỡ. Sử gia Thái Thượng Tư từng nói:
“Đông Chu có Khổng Khâu, Nam Tống có Chu Hy. Văn hoá cổ Trung Quốc, là Thái Sơn và Vũ Di.”
Vũ Di Sơn – Danh sơn của trà
Ngoài phong cảnh và văn hoá, Vũ Di Sơn còn nổi tiếng về trà. Nhiều danh sơn chỉ có một loại trà, nhưng nơi đây lại là cái nôi của hồng trà và ô long. Vùng này còn được gọi là “vườn mẫu trà cây giống của Trung Quốc”. Chỉ riêng Nham trà Vũ Di đã có hơn một nghìn giống.
Khí hậu cận nhiệt đới, rừng nguyên sinh rộng lớn và địa hình chắn gió giúp vùng này quanh năm mây mù, mưa nhiều, rất thích hợp cho cây trà. Khi độ cao tăng, thảm thực vật thay đổi rõ rệt, tạo môi trường phong phú và đầy sinh khí.
Trong hệ sinh thái ấy, những mầm trà non hình thành nên hồng trà Tiểu Chủng nổi tiếng. Phía tây là rừng nguyên sinh đồ sộ. Phía đông là danh thắng nơi núi và nước hòa hợp tuyệt mỹ. Khu trung tâm là khu du lịch nghỉ dưỡng và là nơi nuôi dưỡng nguồn nước Cửu Khúc.
Xem thêm: Truyền thuyết về hồng trà và bề dày văn hóa của trà Vũ Di
Dải núi – thung lũng dài khoảng 25 km. Khu trung tâm kết nối các điểm như Đại Vương Cung, Cửu Tử Cương, Tiên Phong Lĩnh, Thông Mộc Quan và Quải Đôn. Đây cũng là vùng có nhiều nương trà cao sơn. Trà Chính Sơn Tiểu Chủng tại đây còn được gọi là Vũ Di Vân Vụ Trà, được xem là “thiên tự” thượng phẩm. Do Tinh Thôn từng là nơi thu gom hồng trà, loại trà này còn mang tên Tinh Thôn Tiểu Chủng.
Trà Phúc Kiến – Hưng thịnh từ Đường, rực rỡ thời Tống
Thời Bắc Tống, Bắc Viện ở Kiến Châu đã trở thành trung tâm chế tác ngự trà. Tống Thái Tông cho đúc khuôn Long – Phượng để phân biệt trà cống và trà thường, khiến số loại và độ tinh xảo của trà tiến cống ngày càng tăng. Đến thời Tống Huy Tông, trà cống tinh chế thậm chí có thể đổi lấy chức quan.
Năm 1120, quan vận hà Kiến Châu – Trịnh Khả Giản sáng tạo ra “Ngân Ty Thủy Nha”, ép thành những bánh trà vuông nhỏ. Loại trà này có sợi mảnh như tơ bạc, sắc trắng như tuyết, được đặt tên là “Long Đoàn Thắng Tuyết”. Khi tiến cống, hoàng đế ca ngợi hết lời và phong Trịnh Khả Giản lên Tiết độ sứ Phúc Kiến. Từ đó, dòng họ Trịnh tiếp tục tìm kiếm danh trà để kết giao và cầu đường thăng tiến.
Kết luận
Vũ Di Sơn là danh sơn hội tụ thiên nhiên, lịch sử và văn hoá. Núi non kỳ vĩ và dấu ấn của tiên – phật – thánh tạo nên vị thế đặc biệt cho vùng đất này. Nơi đây cũng là quê hương của Chính Sơn Tiểu Chủng và nhiều giống trà nổi tiếng. Nhờ sự giao hòa giữa thiên nhiên và nhân văn, Vũ Di Sơn trở thành vùng đất có sức hấp dẫn bền vững.
TSTN tổng hợp và dịch