Truyền thuyết về hồng trà và bề dày văn hóa của trà Vũ Di

Hồng trà là dòng trà được yêu thích trên khắp thế giới, nhưng lại xuất hiện khá muộn trong lịch sử trà Trung Hoa. Sự ra đời của nó gắn liền với nhiều câu chuyện đầy màu sắc, nổi bật là truyền thuyết về Chính Sơn Tiểu Chủng và chuyến thuyền trà vượt bão sang Anh. Dù không thể kiểm chứng, những câu chuyện ấy cho thấy kỹ thuật lên men chính là nền tảng làm nên hương vị đặc trưng của hồng trà.

Để hiểu sâu hơn về dòng trà này, không thể bỏ qua vùng đất Vũ Di – cái nôi của ô long trà, hồng trà và cả những dòng trà danh tiếng như Đại Hồng Bào. Chính nơi đây đã nuôi dưỡng lịch sử, truyền thuyết và nền văn hóa trà phong phú kéo dài hàng nghìn năm.Bài viết dưới đây sẽ dẫn bạn khám phá nguồn gốc hồng trà, những tích chuyện về trà Vũ Di và lý do nơi đây được gọi là “danh sơn sinh danh trà”.

1. Truyền thuyết về hồng trà

So với nhiều loại trà khác, hồng trà ra đời muộn hơn. Về nguồn gốc, có hai truyền thuyết được lưu truyền cho đến ngày nay.

1.1 Truyền thuyết về Chính Sơn Tiểu Chủng

Một truyền thuyết cho rằng Chính Sơn Tiểu Chủng là tổ tiên của hồng trà. Tương truyền thời loạn lạc, một đội quân tiến vào Tinh Thôn và đóng quân tại một trường trà. Đúng mùa hái trà, binh lính thấy trà tươi đầy trên mặt đất nên đã dùng làm chỗ nằm ngủ qua đêm.

Khi họ rời đi, người làm trà trở lại và phát hiện lá trà bị đè nén quá lâu nên đã lên men và chuyển đen. Họ buộc phải sao và hun bằng củi tùng. Không ngờ loại trà này lại có hương vị đặc biệt và nhanh chóng được ưa chuộng. Từ đó, Chính Sơn Tiểu Chủng ra đời.

1.2 Truyền thuyết về chuyến thuyền sang Anh

Một truyền thuyết khác kể rằng có một con thuyền lớn chở trà rời cảng Phúc Kiến sang Anh. Giữa đường gặp bão, bị lạc hướng, phải hơn một năm sau mới cập bến Anh.

Khi thương nhân Anh mở các thùng trà ra thì thấy lá trà vốn xanh đen không hiểu vì sao lại chuyển sang màu đỏ, tỏa mùi thơm ngọt đặc biệt. Sau khi pha thử, nước trà vốn phải màu xanh nay lại thành vàng kim như rượu champagne. Trà này được hoàng thất Anh vô cùng yêu thích và yêu cầu tiến cống hàng năm.

Truyền thuyết thế nào nay không thể kiểm chứng, nhưng có một điều chắc chắn: nguyên lý cơ bản trong chế biến hồng trà chính là lên men. Còn về nguồn gốc thực sự của hồng trà thì xin để dành cho các nhà sử học khảo cứu.

Xem thêm: Truyền thuyết về Chính Sơn Tiểu Chủng – Thật hay chỉ là giai thoại?

2. Nguồn gốc của hồng trà

Hồng trà, giống nhiều loại trà khác, rất khó xác định nguồn gốc chính xác. Tuy vậy, nó không phải dòng trà “không gốc, không nguồn”. Hồng trà xuất thân từ một danh trà nổi tiếng: trà Vũ Di.

2.1 Trà Vũ Di trong lịch sử

Trà Vũ Di, như tên gọi, là loại trà sản xuất ở núi Vũ Di. Việc trà xuất hiện tại đây từ khi nào đến nay vẫn có nhiều quan điểm khác nhau. Có người nói từ thời Thương hơn ba nghìn năm trước. Có người đặt mốc ở thời Tây Hán cách đây hai nghìn năm. Lại có người cho rằng nó bắt đầu vào thời Đường, hơn một nghìn năm trước.

Khi văn hóa trà phát triển và du lịch Vũ Di thịnh vượng, người dân bắt đầu quan tâm sâu hơn đến lịch sử của vùng trà này. Nhiều câu chuyện chỉ được truyền miệng, chưa qua nghiên cứu hệ thống. Dù vậy, chính những câu chuyện ấy góp phần tạo chiều sâu văn hóa và thể hiện khát vọng nhận diện bản sắc địa phương.

2.2 Truyền thuyết về Diệp Gia

Truyền thuyết sớm nhất về trà Vũ Di xuất hiện vào thời Tây Hán. Khi Hán Vũ Đế trị vì, ông chinh phục vùng đất này và cử người đến tế bái Vũ Di Quân. Đến thời Tống, hơn chín trăm năm trước, Tô Thức viết Diệp Gia Truyện. Ông nhân hóa trà Vũ Di, ví nó như “Diệp Gia” mang nghĩa “lá đẹp”.

“Diệp Gia là người Mân, vốn ở Thượng Cốc… đến Vũ Di, yêu cảnh nơi đây rồi định cư.” Một quan viên ở Kiến An thời Tây Hán đã tiến cử Diệp Gia lên Hán Vũ Đế. Nhà vua thấy nàng xinh đẹp, thanh khiết, liền rất mực yêu thích và coi trọng, xem nàng như kẻ sĩ trong sạch, không chạy theo trào lưu, nên càng thêm trọng dụng.

2.3 Vai trò của núi Vũ Di

Núi Vũ Di ở Phúc Kiến là cái nôi của ô long trà và hồng trà Trung Quốc. Loại trà nổi tiếng “vua của các loại trà” – Đại Hồng Bào cũng sinh ra tại đây. Vùng núi này từ xưa đến nay luôn có đời sống văn hóa trà phong phú. Nhờ trà, cảnh sắc Vũ Di thêm thi vị.

Nói đến Vũ Di không thể không nói đến trà Vũ Di; thưởng thức Vũ Di trước hết phải thưởng trà Vũ Di, cũng như thưởng thức nền văn hóa trà rực rỡ nơi đây. “Danh sơn sinh danh trà, danh trà làm rạng danh sơn.” Trà Vũ Di và phong cảnh Vũ Di từ xưa đã bổ trợ cho nhau, tạo nên vẻ đẹp song tuyệt trên đời.

Xem thêm: Nham trà Vũ Di – Sự khác biệt với các loại Ô Long khác

Kết luận

Hồng trà, qua những truyền thuyết và tư liệu cổ, hiện lên như kết tinh của lịch sử và văn hóa vùng Vũ Di. Từng lớp hương vị mang theo hơi thở núi non, dấu vết thời gian và bàn tay khéo léo của bao thế hệ làm trà. Vũ Di vì thế trở thành miền đất mà trà và núi gắn bó như tri kỷ, làm sáng nhau qua hàng nghìn năm. Khi nâng chén hồng trà, người thưởng như chạm vào một di sản sống động, nơi câu chuyện xưa và hương vị hiện tại hòa vào nhau. Chính điều ấy tạo nên bản sắc độc đáo khiến hồng trà Vũ Di luôn được trân quý.

TSTN tổng hợp và dịch