Tại sao mỗi lần uống trà lại có một hương vị khác nhau? 

Trà, suy cho cùng, chỉ là một cốc nước có vị. Nhưng khi nhấp từng ngụm, ta lại cảm thấy trong đó có cả nắng gió, sương mưa, núi rừng và đất trời. Điều đặc biệt ở trà là không có hai lần thưởng trà nào hoàn toàn giống hệt nhau. Vậy vì sao cùng một loại trà, những mỗi lần uống trà lại có một hương vị khác nhau? 

Vì sao mỗi lần uống trà đều có một vị khác?

Theo nghiên cứu khoa học, trong trà chứa hơn 700 loại hợp chất. Tỷ lệ và hàm lượng của chúng thay đổi tùy loại trà, điều kiện bảo quản, thời gian để trà, cũng như môi trường pha. Chính những biến đổi vi tế này khiến cùng một mẻ trà, nhưng khi pha vào thời điểm khác, vị lại có đôi chút khác biệt.

Các yếu tố tự nhiên như độ cao, nhiệt độ,… cũng tác động đế hương vị trà. Ở vùng cao, nước sôi ở nhiệt độ thấp, hoạt tính enzyme trong trà giảm nên hương vị khó bộc lộ trọn vẹn. Ngược lại, ngày hè nóng ẩm, trà dễ “nở hương” hơn so với ngày đông lạnh giá. Bởi vậy mới có câu: “Trà mùa hè uống ngon hơn trà mùa đông.”

Xem thêm: Vì sao trà Phổ Nhĩ khi nóng thì đắng, nhưng khi ấm lại ngọt dịu?

Các yếu tố tác động đến hương vị trà trong mỗi lần pha

Yếu tố môi trường

Môi trường không chỉ tác động đến lá trà mà còn ảnh hưởng đến người uống.

• Môi trường và trà: Ngày nắng, vị trà thường lan tỏa rõ ràng hơn; ngày lạnh ẩm, hương vị lại như bị nén chặt, khó bộc lộ. Cùng một loại trà, nhưng pha vào sáng sớm hay chiều muộn, dư vị cũng khác.
• Môi trường và con người: Trời mát mẻ,tinh thần thường sảng khoái, uống trà lúc này thấy thanh khiết, tươi mới hơn. Buổi trưa nóng nực dễ mệt mỏi, uống trà lại thấy rõ hơn sự mát lành, tỉnh táo.

Ngoài ra, không gian thưởng trà trong nhà hay ngoài trời, ở nhà hay ở quán, uống một mình hay cùng bạn bè cũng sẽ ảnh hưởng đến sự cảm nhận của người thưởng trà.

Kỹ nghệ pha trà

Người xưa có câu: “Ba phần nhờ trà, bảy phần nhờ pha.” Cùng một loại trà, nhưng người bình thường pha có thể nhạt nhẽo, còn khi qua tay nghệ nhân thì lại ngọt hậu, thơm bền, như hai loại trà khác nhau.

Kỹ thuật pha phụ thuộc vào nhiều yếu tố: chất lượng nước, thời gian hãm, nhiệt độ nước, lượng trà,… Ví dụ như trà Phổ Nhĩ, thường pha bằng ấm tử sa, có thể dùng nhiều nước, nhiều lần. Hương vị thay đổi dần theo từng nước.

Xem thêm: Hướng dẫn một số công thức pha trà bằng ấm tử sa

Yếu tố cảm xúc và tâm cảnh

Uống trà, trước hết là uống một trạng thái tâm hồn. Mỗi hoàn cảnh, mỗi tâm tình khác nhau sẽ cho ra cảm nhận khác nhau. Một ấm trà trong tĩnh lặng thanh nhàn khác hẳn với ấm trà uống giữa bộn bề công việc.

Con người vốn giàu cảm xúc, mà cảm giác lại chịu ảnh hưởng rất nhiều từ thể trạng và tâm trạng. Ở những trạng thái cơ thể khác nhau, tâm cảnh khác nhau, hương vị trà cũng sẽ đổi khác. 

Cùng một ấm trà, nhưng uống khi cơ thể mệt mỏi thì thấy nhạt, uống khi tinh thần khoan khoái lại thấy ngon lành. Sau bữa ăn đậm mùi hay khi đang cảm cúm, hương vị trà cũng khó trọn vẹn.

Có lúc, ta muốn tìm lại hương vị của “lần trước” nhưng không bao giờ còn giống hệt. Bởi tâm cảnh, sức khỏe, cảm xúc của ta đều đổi thay theo từng ngày. Thưởng trà cũng vì thế mà luôn mới mẻ.

Kết luận

Vậy nên, trà vốn không chỉ có một vị duy nhất. Chính sự thay đổi ấy mới làm nên cái thú của trà: mỗi lần pha là một dư vị, mỗi lần uống là một trải nghiệm. Nếu đã yêu trà, hãy đón nhận sự biến hóa khôn lường ấy như một món quà của thiên nhiên. Bởi với trà, điều đẹp nhất không chỉ nằm ở hương vị vốn có, mà còn ở hành trình thưởng thức không bao giờ lặp lại.

TSTN tổng hợp và dịch