Bạn từng gặp bao nhiêu hình dạng của trà Phổ Nhĩ?
Trà Phổ Nhĩ thật sự có rất nhiều hình thái, có thể nói là phong phú bậc nhất trong sáu dòng trà lớn của Trung Quốc. Trong đó, ba loại hình dạng phổ biến nhất là bánh trà, trà viên và trà gạch. Đặc biệt, bánh trà là hình thức chủ đạo và chiếm thị phần lớn nhất trên thị trường.
Với những ai không quá am hiểu, khi nhắc đến trà Phổ Nhĩ, hình ảnh đầu tiên nghĩ tới chắc chắn là trà bánh tròn. Vậy ngoài loại hình thái phổ biến ấy, trà Phổ Nhĩ còn những dạng nào nữa? Hôm nay chúng ta cùng điểm qua các kiểu dáng của trà Phổ Nhĩ nhé!
1. Bánh trà
Nhắc đến đặc trưng hình dạng của Phổ Nhĩ, không thể không nói đến yếu tố lịch sử. Vùng Vân Nam vốn nằm ở vùng biên giới, nhưng trà của nơi đây đã được biết đến từ thời phong kiến. Khi đó, giao thông chưa phát triển, ngay cả khi có con đường trà – ngựa thì việc ép trà thành bánh để tiện vận chuyển và bảo quản đã trở thành một phương pháp đặc trưng của Phổ Nhĩ.
Trong số các hình dạng của trà Phổ Nhĩ, thì bánh trà có thể coi là phổ biến nhất. Bánh trà chủ yếu chia thành hai loại:
- Bánh trà ép chặt: nén rất chắc, hai mặt phẳng.
- Bánh trà ép vừa: nén lỏng hơn, thường có lõm tròn ở mặt sau gọi là “trà oa”.

Xem thêm: Vì sao bánh trà Phổ Nhĩ có trọng lượng 357g?
Sau này, xuất hiện thêm Thất tử bánh, tức là 7 bánh trà được đóng thành một bó, đây là hình thức phổ biến trong thời kỳ hiện đại. Hiện nay, kích cỡ bánh trà cũng thay đổi linh hoạt để phù hợp với nhu cầu người dùng như 100g, 250g, 400g, 500g, thậm chí có cả bánh đại lên tới 3000g.
2. Trà viên
Trà viên có hình dáng từ trên giống ổ bánh tròn, từ dưới giống bát úp, phần giữa lõm xuống rất đặc trưng. Khối lượng phổ biến:
- 100g (5 viên một dây)
- 250g (4 viên một dây)
Tức là 500g hoặc 1kg mỗi dây, rất dễ nhớ.

Loại hình này ra đời để phục vụ vận chuyển đường dài và lưu trữ lâu dài thời xưa.
3. Trà gạch
Xét về khả năng tiết kiệm không gian và dễ vận chuyển, trà gạch là lựa chọn hàng đầu. Phổ biến nhất là loại 250g, nhưng cũng có dạng 100g, 500g hoặc lên đến 1kg.
Thông thường, trà gạch được ép rất chặt, đúng nghĩa là “gạch trà”, vì thế mới có câu vui: bê trà như bê gạch. Trong thời nhà Thanh, Phổ Nhĩ trà gạch từng được dâng tiến cho triều đình, là loại trà cực kỳ được yêu thích.

4. Trà mini viên
Là dạng thu nhỏ của trà viên, có dạng hình nón lõm đáy. Mỗi viên chỉ 5 – 10g, tương đương 1 lần pha (1 viên – 1 ấm). Cực kỳ tiện lợi cho việc mang theo và pha chế nhanh không cần cân đo, rất thích hợp dùng ngoài trời hoặc nơi công sở.

5. Trà Long Châu
Trà Long Châu là hình thái khá mới, khác với các loại truyền thống như bánh, viên hay gạch. Đây là dạng viên tròn nhỏ như hạt ngọc, nên gọi là “Long Châu”, cũng dùng cho 1 lần pha. So với mini viên, Long Châu:
- Thường được vê tay thủ công
- Sử dụng nguyên liệu cao cấp hơn
- Hình dạng tròn đều, không có đáy lõm như mini viên

Sự khác biệt này chủ yếu do chiến lược của từng hãng sản xuất. Long Châu ra đời nhằm phục vụ nhu cầu tiện lợi và cá nhân hóa hiện đại.
6. Trà nấm
Trà nấm là trà Phổ Nhĩ được ép thành hình giống nấm hương, thông thường nặng khoảng 250g. Nguồn gốc từ vùng Tây Tạng do hành trình vận chuyển dài, trà cần có phần “cuống” thoát ẩm, để tránh mốc trong điều kiện ẩm thấp. Dần dần, hình dạng “nấm có cán” trở thành thiết kế đặc trưng.

7. Trà đoàn (Kim Qua)
Trà đoàn còn được gọi là kim qua, có hình dạng giống trái bí ngô vàng. Hình dạng giống quả bí ngô, sau thời gian ủ lâu năm, trà chuyển sang màu vàng kim nên gọi là “Kim Qua”. Xưa kia dùng để tiến cống hoàng triều, hiện nay có cả loại mini dễ dùng hơn. Hình dạng bắt mắt, mang giá trị sưu tầm cao.

8. Trà ống tre
Trà ống tre còn gọi là trà trụ, trà được ép và ủ trong thân tre để hấp thụ mùi thơm tự nhiên của tre. Trà thành phẩm có hình trụ dài, trọng lượng tùy theo đường kính thân tre, thường dao động từ 200g – 1000g.

9. Trà vuông
Trà vuông là sản phẩm của Nhà máy trà Côn Minh, dùng nguyên liệu là trà mao thô loại 1 và 2 từ giống Đại Diệp Chủng Vân Nam. Trà được ép thành khối vuông có kích thước 10.1cm mỗi cạnh, trọng lượng 250g mỗi miếng, thuộc phân khúc trà ép cao cấp.

10. Lão trà đầu
Lão trà đầu là sản phẩm kết tụ từ quá trình lên men của trà chín, hình dạng là các cục trà vón cục. Được hình thành trong quá trình lên men ướt, trà có nước đậm, rất bền nước, được giới yêu trà ưa chuộng.

11. Trà rời
Như tên gọi, đây là trà không ép thành hình dạng nào cả, là nguyên liệu sau khi sàng lọc từ mao trà. Trà rời giữ nguyên dạng lá trà xốp, không ép thành bất kỳ hình khối nào. Dù chiếm nhiều diện tích bảo quản và ít được lưu trữ lâu năm, vẫn có một số loại trà rời được giữ lại làm “lão liệu”, dùng để phối trộn với trà mới.

12. Trà hóa thạch
Trà hóa thạch, còn gọi là trà vụn bạc thuộc dòng loại trà chín, hình dạng giống mảnh bạc vụn. Được chế biến từ Lão trà đầu trên 8 năm tuổi bằng kỹ thuật cắt và sàng lọc đặc biệt. Trà được ép cực kỳ chặt bằng máy, rất cứng, gần như không thể pha nở ra hoàn toàn, thích hợp cho người mới vì khó bị pha “hỏng”. Nước trà đậm, dẻo mượt, rất được yêu thích trong phân khúc cao cấp.

Xem thêm: Bảo quản trà Phổ Nhĩ như thế nào mới đúng?
Thực ra, không khó để nhận ra rằng tuy trà Phổ Nhĩ có rất nhiều hình dạng khác nhau, nhưng tựu chung lại thì lý do chính vẫn là để phục vụ nhu cầu tiện lợi và phù hợp với người dùng hiện đại. Rất có thể trong tương lai, trà Phổ Nhĩ sẽ tiếp tục có thêm nhiều biến thể hình thức mới, điều này hoàn toàn không thể đoán trước được!
Kết luận
Nhiều người từng uống Phổ Nhĩ, nhưng chưa chắc đã biết đến hình thái độc đáo của dòng trà này. Từ những chiếc bánh tròn thanh lịch, viên trà truyền thống, gạch trà vuông vắn, đến trà Long Châu hiện đại và trà hóa thạch,… mỗi hình thái đều mang vẻ đẹp, lịch sử và công năng riêng. Chúng mở ra một thế giới trà phong phú, thơm ngát, đầy khám phá cho người yêu trà.
TSTN tổng hợp và dịch