Các loại lò từng dùng để nung Ấm tử sa

Nghệ thuật nung ấm Tử sa là một phần quan trọng trong truyền thống gốm sứ của Nghi Hưng. Quá trình nung không chỉ định hình chất lượng sản phẩm mà còn ảnh hưởng đến màu sắc và tính chất ấm. Qua các thời kỳ, nhiều lò nung được sử dụng để nung ấm tử sa, từ lò củi, than, đến lò gaz và lò điện hiện đại.

1. Lò Rồng (nung bằng củi)

Lò Rồng là một đường hầm dài uốn lượn theo sườn đồi. Lò được xây dựng bằng gạch theo kiểu dốc, từ đầu lò đến cuối lò đi lên dọc theo sườn đồi. Vì hình dáng của lò giống như con rồng mà người xưa gọi là lò Rồng. Chiều dài của lò thường từ 30 – 70m, đỉnh cao khoảng 12m, góc nghiêng từ 8°- 20°. Cấu trúc được chia thành nhiều buồng kín với mái vòm, cửa đưa củi, đáy lò, hầm đốt nóng trước, các lỗ khói và cửa lò.

Lò Rồng được xem là biểu tượng truyền thống trong ngành nung gốm tử sa. Nhưng hiện nay ít được sử dụng do chi phí và công sức quá lớn.

Lò đảo có 2 loại là lò vuông và lò tròn. Khác biệt tương đối lớn giữa 2 loại là sự phân bố nhiệt, lò tròn có sự phân bố nhiệt tương đối đồng đều hơn. Các lò đảo thường dùng than để làm nhiên liệu. Khi than cháy thì ngọn lửa phát ra từ đỉnh lò. Sau đó, lửa được hút từ đỉnh lò xuống đáy lò, rồi vào đường ống để dẫn ra ống thoát khói của lò.

Lò điện mới xuất hiện đầu thế kỷ 21, đây là lò nung sử dụng năng lượng điện làm nguồn nhiệt. Với khả năng đo và kiểm soát nhiệt độ tự động hoặc bán tự động, lò điện mang lại sự chính xác cao. Cùng với hệ thống lập trình thông minh trên máy tính, lò điện cho phép điều chỉnh chính xác cả nhiệt độ lẫn thời gian nung, mang lại hiệu quả cao trong sản xuất.

• Nhược điểm:
  • Lò nung bị oxy hoá hoàn toàn (khi nung phải đóng kín nắp lò). Nên lượng không khí trong lò bị giới hạn, có sự ảnh hưởng nhất định đến màu sắc của sản phẩm. 
  • Sản phẩm từ lò điện thường thiếu chút sắc thái đặc trưng của tử sa truyền thống nung bằng lò gaz.