Lục Siêu – Nghệ nhân tử sa với cá tính phá cách
Lục Siêu, sinh năm 1987 tại phố cổ Thục Sơn, trấn Đinh Thục, Nghi Hưng – mảnh đất trứ danh trong văn hóa chế tác tử sa. Sinh trưởng trong gia đình có truyền thống làm gốm. Từ bé anh đã quen thuộc với đất, lửa và những đường nét ấm trà. Cha anh – nghệ nhân Lục Đức Tường là người đầu tiên truyền cho anh tình yêu và lòng kính trọng với tử sa.
Sau khi tốt nghiệp đại học năm 2008, Lục Siêu theo học nghệ nhân cao cấp Phan Dược Minh, đặt nền móng cho kỹ thuật thủ công toàn diện. Năm 2016, anh tiếp tục bái sư nghệ nhân Châu Hồng Bân để đào sâu kỹ nghệ và phát triển bản sắc riêng trong sáng tác.
Tái tạo cổ điển, phá cách để vượt trội
Lục Siêu không tạo ra cái mới từ con số 0. Anh tái hiện lại các hình dáng ấm cổ điển – những mẫu hình từng được xem là kinh điển. Rồi từ đó, phá cách, lật ngược cấu trúc tạo hình để đưa vào nét riêng.
Điều khiến giới sưu tầm phải kinh ngạc không nằm ở sự lạ lẫm, mà ở cái khí lực bộc phát từ hình dáng tưởng như quen thuộc. Những đường cong, mảng gấp, thân ấm hay quai, vòi – tất cả đều được tái cấu trúc để mang lại cảm giác bứt phá. Không có sự mềm mại êm dịu, không có vẻ trầm lặng sâu sắc, mà là khí thế mạnh mẽ, thách thức, như một nỗ lực muốn vượt lên tất cả, muốn “hơn người” theo đúng nghĩa.
Chính vì thế, mỗi tác phẩm của anh đều mang dáng dấp của sự thách thức: thách thức giới hạn kỹ thuật, thách thức thị hiếu thị trường, và cả thách thức định kiến trong nghề. Đó là thứ ngông cuồng đầy bản lĩnh mà không phải nghệ nhân nào cũng dám theo đuổi. Ấm trơn nhưng thần thái thì ngút trời.
Tinh xảo đến cực hạn nhưng không mất đi thần khí
Trong giới tử sa, có một quy tắc ngầm:
“Nếu quá tinh xảo, ấm dễ mất thần thái. Nếu giữ thần, thì khó mà đạt đến mức tỉ mỉ tuyệt đối”.
Bởi một chiếc ấm quá chỉn chu thường trở nên vô hồn, cứng nhắc. Nhưng ở Lục Siêu, điều ngược lại xảy ra: từng đường cong, từng góc cạnh, từng phần khớp nối đều đạt đến độ hoàn hảo cực hạn mà vẫn toát lên một thần khí hiếm có.
Ấm của Lục Siêu không dịu dàng, không thâm trầm. Chúng bộc phát. Chúng hiện diện như một thế lực riêng đầy ngạo nghễ, bứt phá, như muốn thoát khỏi mọi giới hạn khuôn vàng thước ngọc. Khí chất ấy như một năng lượng dâng lên từ bên trong, giống như lửa âm ỉ cháy trong đá. Nó khiến cho người cầm ấm cảm thấy bị hút vào không phải bởi vẻ đẹp đơn thuần, mà bởi cái “thần” ẩn chứa bên trong dáng hình. Cầm ấm của Lục Siêu trên tay, người ta không chỉ cảm nhận sự tinh xảo, mà còn thấy được khí chất lẫm liệt, thậm chí là khiêu khích. Mỗi chiếc ấm như đang cất tiếng nói:
“Tôi ở đây để hơn người, để vượt lên.”
Khí chất của ấm chính là bóng dáng người nghệ nhân
Sự ngạo nghễ ấy không đến từ may mắn hay bản năng. Nó là kết tinh của tư duy thẩm mỹ độc lập, cá tính nghệ thuật mạnh mẽ và khát vọng không thỏa hiệp. Không có chiếc ấm nào của Lục Siêu là sự lặp lại. Không có chi tiết nào vay mượn. Mỗi tác phẩm là một hệ hình riêng biệt, chứa đựng cả tinh thần và bản lĩnh người nghệ nhân.
Lục Siêu không muốn làm đẹp lòng thị trường. Anh muốn làm thứ của riêng mình và để thị trường phải ngoái nhìn. Đó là cách của kẻ dám đi ngược dòng, không vì được khen mà mài nhẵn cá tính. Sự “ngông” ấy không vô nghĩa, bởi nó được hậu thuẫn bằng kỹ thuật bậc thầy, sự kiểm soát tuyệt đối trên từng centimet đất tử sa, và niềm kiêu hãnh sắt đá về con đường mà anh chọn.
Không chỉ là nghệ nhân mà là một trường phái
Ngày nay, nhiều nghệ nhân trẻ chọn con đường an toàn: làm đẹp, làm chuẩn, làm theo. Nhưng Lục Siêu thì khác. Anh đại diện cho một luồng tư duy mới – nơi truyền thống không bị gò bó mà trở thành chất liệu để bứt phá. Nơi cái đẹp không nằm ở sự hài hòa chung, mà ở cá tính không thể sao chép. Nơi mỗi chiếc ấm là một bản tuyên ngôn về tự do sáng tạo và tinh thần bất phục.
Chính vì thế, tác phẩm của anh được giới chơi ấm trong và ngoài nước săn đón không chỉ vì hình dáng, mà vì khí chất hiếm có: độc đáo, bộc phát, dám vượt lên.
Lục Siêu không chỉ làm ấm. Anh tạo ra khí phách. Mỗi chiếc ấm là một tiếng nói mạnh mẽ, là bản thể của một cái tôi đầy tự trọng, kiêu hãnh và không thỏa hiệp. Không cần hoa văn cầu kỳ. Không cần hình thức lòe loẹt. Chỉ với một dáng ấm trơn, anh vẫn làm nên những tuyệt phẩm khiến người trong nghề phải cúi đầu ngưỡng mộ. Bởi cái khiến người ta sững sờ không phải chỉ là tay nghề. Mà là thần thái. Là ngạo khí. Là thứ “ngút trời” mà không ai làm giả được.
By TSTN