/ / / Trần bì Tân Hội – “Vàng trong dược liệu” với giá trị vượt thời gian

Trần bì Tân Hội – “Vàng trong dược liệu” với giá trị vượt thời gian

Trong kho tàng ẩm thực và y học cổ truyền Trung Hoa, trần bì được xem là một vị thuốc quý và gia vị truyền thống không thể thiếu. Vùng trồng trần bì khá rộng, nhưng chỉ có trần bì Tân Hội (Quảng Đông) mới được coi là thượng phẩm. Giá trị dược dụng và ẩm thực của nó vượt xa các loại trần bì khác.

Từ thời nhà Tống, loại trần bì này đã chiếm lĩnh thị trường “hàng Quảng” và trở thành thương hiệu nổi danh. Vậy điều gì làm nên sự khác biệt và giá trị đặc biệt của trần bì Tân Hội?

1. Nguồn gốc từ trái quýt đặc hữu Tân Hội

Điều đầu tiên tạo nên sự độc đáo của trần bì Tân Hội chính là giống quýt đặc hữu và điều kiện tự nhiên nơi đây.

Tân Hội nằm ở phía tây nam đồng bằng Châu Giang, thuộc khí hậu gió mùa hải dương cận nhiệt đới. Đây là vùng đất có hai con sông hội tụ, ba dòng nước hòa lưu, nơi nước mặn và ngọt cùng tồn tại. Những cánh đồng quanh tháp Ni Tử nổi tiếng nhờ địa thế bằng phẳng, đất đai màu mỡ, tầng đất sâu và nguồn nước dồi dào.

Trần bì Tân Hội rất nổi tiếng vì hàm lượng chất cao, hương vị thơm đậm, dai

Những điều kiện này vô cùng lý tưởng cho sự phát triển của quýt Tân Hội – giống cây ưa ấm. Do đó, vỏ quýt ở đây hình thành túi tinh dầu to, mùi thơm đậm, dai hơn so với các vùng khác. Đây chính là nền tảng đầu tiên để tạo ra trần bì Tân Hội với hương vị đặc trưng và chất lượng vượt trội.

2. Giá trị từ sự tích lũy của thời gian

Trần bì không phải chỉ cần phơi khô là đạt. Giá trị của nó đến từ sự chắt lọc và chuyển hóa theo năm tháng.

  • Vỏ quýt để chưa đủ 3 năm chỉ được gọi là quả bì hoặc quýt bì.
  • Từ 3 năm trở lên mới chính thức được gọi là trần bì.

Với khí hậu hải dương nhiệt đới giàu nhiệt lượng của Tân Hội, vỏ quýt được “ủ” tự nhiên trong nhiều năm. Nhờ đó, chúng dần dần phát huy giá trị dược liệu, trở thành một món quà vô giá.

Tuy nhiên, chính vì giá trị cao mà trên thị trường hiện nay không ít loại trần bì giả được tung ra. Chúng thường được ngâm lưu huỳnh hoặc nhuộm màu để đánh lừa người tiêu dùng. Trần bì giả không có tác dụng chữa bệnh, mà còn chứa một số chất phụ gia tiềm ẩn nguy cơ gây hại. Điều này càng làm cho trần bì Tân Hội thật trở nên quý giá hơn bao giờ hết.

Vỏ quýt từ 3 năm trở lên được gọi là trần bì

Xem thêm: Trên Trần bì có lớp trắng là mốc hay bạch sương?

3. Giá trị dinh dưỡng vượt trội

Một trong những lý do khiến trần bì Tân Hội vượt xa các loại trần bì khác nằm ở hàm lượng hoạt chất. Trần bì Tân Hội chứa hơn 24 loại tinh dầu bay hơi, giúp tạo nên mùi thơm đặc trưng. Tổng cộng có tới 41 thành phần hóa học gồm:

  • 4 flavonoid C-glycosid
  • 7 flavonoid O-glycosid
  • 19 methoxy flavonoid
  • 3 cyclopeptid
  • 4 sterol
  • 3 acid hữu cơ
  • 1 alcaloid

Trong khi đó, trần bì Quảng chỉ có khoảng 10 loại tinh dầu bay hơi. Hương vị đắng, chát và giá trị dược dụng cũng như ẩm thực đều kém hơn. Điều này cho thấy trần bì Tân Hội không chỉ ngon hơn mà còn bổ dưỡng và có lợi cho sức khỏe.

4. Công hiệu y học của Trần bì Tân Hội

Ngay từ xa xưa, nhiều bộ sách y học cổ truyền đã ghi nhận công hiệu tuyệt vời của trần bì:

  • Bản thảo cương mục: “Vỏ quýt vị đắng có thể tả, có thể táo; vị cay có thể tán; tính ấm có thể điều hòa. Trị bách bệnh, chủ yếu dựa vào công năng lý khí, táo thấp. Kết hợp với thuốc bổ thì bổ, với thuốc tả thì tả, với thuốc thăng thì thăng, với thuốc giáng thì giáng.”
  • Nhật dụng bản thảo: “Có thể tán, có thể tả, có thể ôn, có thể bổ, tiêu khí nghịch, hóa đàm, điều hòa tỳ vị, chỉ ho, thông ngũ lâm.”
  • Đông Viên: “Con người lấy tỳ vị làm gốc, trị bệnh lấy điều khí làm đầu. Nếu muốn điều khí, kiện tỳ, thì công hiệu của vỏ quýt đứng đầu.”
Trần bì Tân Hội kết hợp cùng Phổ Nhĩ chín tạo nên một loại trà Phổ Nhĩ quýt độc đáo

Qua đó có thể thấy, trần bì Tân Hội vừa là gia vị, vừa là vị thuốc quý. Nó hỗ trợ tiêu hóa, hóa đàm, lý khí, kiện tỳ và điều hòa cơ thể. Dân gian vẫn truyền câu: “Một lạng trần bì, một lạng vàng” để nhấn mạnh giá trị này.

Xem thêm: Trà Phổ Nhĩ Quýt là gì? Công dụng ra sao?

5. Trà Trần bì – thức uống chữa lành cơ thể

Một trong những cách sử dụng phổ biến của trần bì Tân Hội chính là pha trà. Sau một năm, lượng tinh dầu trong trần bì giảm dần, flavonoid tăng lên, làm nổi bật dược tính. Khi hãm cùng nước nóng, trần bì mang lại nhiều lợi ích:

  • Giúp giải nhiệt, thanh lọc cơ thể.
  • Hỗ trợ trị ho, hóa đàm.
  • Kích thích tiêu hóa, kiện vị, giảm đầy hơi.
  • Giúp giảm cân, cải thiện vóc dáng.
  • Tăng cường năng lượng, điều hòa khí huyết.

Trà trần bì có vị ngọt mát, hương thơm dịu nhẹ. Nó vừa là đồ uống giải khát, vừa là liệu pháp chăm sóc sức khỏe tự nhiên.

Ngày nay, nhu cầu sử dụng trần bì trong chăm sóc sức khỏe, ẩm thực và phòng bệnh ngày càng cao. Tuy nhiên, không phải loại trần bì nào cũng mang lại hiệu quả như mong muốn.

Người tiêu dùng cần chú ý về nguồn gốc trần bì để tránh mua phải hàng kém chất lượng

Trần bì Tân Hội với giống quýt đặc hữu, điều kiện địa lý ưu việt, quá trình tích lũy lâu dài và giá trị dược liệu vượt trội – thực sự xứng đáng với danh xưng “vàng trong dược liệu”. Khi lựa chọn, người tiêu dùng cần chú ý nguồn gốc và thương hiệu uy tín để tránh mua phải hàng giả, hàng kém chất lượng.

Kết luận

Trần bì Tân Hội được đánh giá cao nhờ hương vị đặc trưng và dược tính nổi bật. Sự kết hợp giữa giống quýt bản địa, điều kiện tự nhiên và quá trình tích lũy đã tạo nên giá trị khó nhầm lẫn. Tuy nhiên, tác dụng cụ thể vẫn phụ thuộc vào cơ địa và cách sử dụng của từng người.

Để đạt hiệu quả tốt, người dùng nên chọn sản phẩm từ nguồn uy tín và dùng một cách phù hợp. Có thể xem trần bì Tân Hội như món quà thiên nhiên đáng trải nghiệm trong đời sống hiện đại.

TSTN tổng hợp và dịch