Nước trà Phổ Nhĩ có cặn ở đáy có bình thường không?
Nước trà Phổ Nhĩ có cặn ở đáy có bình thường không? Đây là câu hỏi mà rất nhiều người mới làm quen với Phổ Nhĩ thường thắc mắc khi thấy những sợi trắng hoặc lớp cặn lắng xuống sau khi trà nguội. Không ít người lo lắng rằng trà bị hỏng, pha sai cách hay chất lượng không đảm bảo. Nhưng đối với những người sành trà lâu năm, đây lại là hiện tượng vô cùng quen thuộc và tự nhiên, thậm chí được xem là dấu hiệu của một loại trà có phẩm chất tốt.
Vậy lớp cặn ở dưới đáy trà Phổ Nhĩ là gì? Mời bạn cùng Tử Sa Trân Ngoạn tìm hiểu trong bài viết sau.
Lớp cặn ở đáy trà Phổ Nhĩ thực chất là gì?
Khi pha Phổ Nhĩ, bạn có thể dễ dàng thấy những sợi trắng, đám mờ hoặc lớp cặn lơ lửng xuất hiện khi trà để nguội. Trong chuyên môn, hiện tượng này được gọi là “lạnh sau đục” (冷后浑).
“Lạnh sau đục” là trạng thái nước trà trở nên đục nhẹ khi nguội dưới 40°C. Những sợi trắng hoặc cặn trắng mà bạn nhìn thấy thực chất là:
- Trà hoàng tố (theaflavins)
- Trà hồng tố (thearubigins)
- Caffeine
Khi nước trà còn nóng, các chất này hòa tan hoàn toàn. Nhưng khi nguội, chúng kết hợp với nhau tạo thành các hạt nhỏ li ti, trông như sữa đông. Chính vì vậy, giới yêu trà thường gọi vui hiện tượng này là “sương trà” hoặc “trà sữa đông”.
Điều thú vị là mức độ “lạnh sau đục” càng rõ thì chứng tỏ trà càng giàu chất, nhất là hàm lượng trà hoàng tố cao. Không chỉ Phổ Nhĩ, nhiều loại trà đen chất lượng cũng có hiện tượng này. Đây là một đặc trưng tích cực chứ không phải dấu hiệu hư hỏng như nhiều người lầm tưởng.
Xem thêm: “Kim hoa” trên trà Phổ Nhĩ là gì? Có uống được không?
Những nguyên nhân khiến nước trà Phổ Nhĩ bị đục
1. Nguyên liệu thu hái
- Mao đục do lông tơ của búp non
Khi dùng nguyên liệu non, trên búp trà có rất nhiều lông tơ (trà mao). Khi pha, lông tơ tách ra và lơ lửng trong nước tạo cảm giác đục nhẹ. Đây không phải dấu hiệu xấu. Trái lại, nó cho thấy nguyên liệu tươi, búp mập, hàm lượng dưỡng chất cao, đặc biệt phổ biến ở trà xuân.
- Nguyên liệu kém chất lượng
Ngược lại, nếu nguyên liệu nhiều tạp chất, lá già, sạn vụn… cũng có thể làm nước trà đục, nhưng loại đục này thường thô, nhìn không “mượt”.
- Trà thu hái trong ngày mưa
Nguyên liệu bị ẩm cao khiến nước trà dễ đục hơn mức bình thường.
2. Nguyên nhân từ quy trình chế biến
Phổ Nhĩ đa phần làm thủ công với nhiều công đoạn như diệt men, vò, làm nguội, lên men. Nếu trong quá trình này, nguyên liệu bị lẫn tạp chất hoặc làm không chuẩn, nước trà dễ bị đục khi pha. Đây là lý do vì sao người sành trà rất xem trọng tay nghề của người làm trà và vùng sản xuất uy tín.
3. Thói quen pha trà không đúng
- Tách bánh trà quá vụn
Khi rạch bánh trà, nếu làm vụn quá nhiều, mảnh vụn sẽ hòa vào nước làm trà đục, điều này phụ thuộc khá nhiều vào kỹ năng của người pha.
- Rót nước quá mạnh
Người mới thường rót nước thẳng và mạnh vào trà khiến các hạt nhỏ bị khuấy động, làm mất độ trong của nước. Trong khi đó, người pha trà chuyên nghiệp điều tiết dòng nước nhẹ, đều, không làm trà “quẩn”.
Lưu ý: Trà Phổ Nhĩ càng chất lượng cao thì khi nguội càng dễ xuất hiện “lạnh sau đục”.
4. Vấn đề bảo quản
Hiện tượng “càng để lâu càng thơm” của Phổ Nhĩ chỉ đúng khi được bảo quản đúng cách. Nếu kho chứa trà có vấn đề, trà không những không ngon thêm mà còn dễ mốc và hỏng.
Trà bị mốc sẽ mọc lông trắng, có mùi mốc rõ ràng, nặng hơn thì kết mảng, thậm chí mọc lông xanh. Loại trà này khi pha chắc chắn cho nước trà đục và bất thường. Trà Phổ Nhĩ có thể để lâu và càng lâu càng thơm, nhưng nếu bảo quản sai khiến trà bị mốc, khi pha sẽ khiến nước trà đục.
Có nhiều nguyên nhân khiến nước trà Phổ Nhĩ bị đục, vì vậy không thể chỉ dựa vào độ đục của nước trà để đánh giá tốt xấu của một loại trà.
Xem thêm: Bảo quản trà Phổ Nhĩ như thế nào mới đúng?
Kết luận
Tóm lại, nước trà Phổ Nhĩ có cặn ở đáy hoàn toàn là hiện tượng bình thường nếu lớp cặn đó xuất hiện khi trà nguội và có dạng sợi trắng, đục nhẹ. Đây chính là hiện tượng “lạnh sau đục”, xuất phát từ sự kết tủa tự nhiên của các hợp chất có lợi như trà hoàng tố, trà hồng tố và caffeine. Không những không nguy hiểm, hiện tượng này còn là dấu hiệu cho thấy trà giàu chất, nguyên liệu tốt và được chế biến đúng cách.
Chỉ khi cặn đi kèm mùi lạ, vị bất thường, màu nước đục thô, hoặc dấu hiệu mốc, bạn mới cần xem lại cách bảo quản hoặc chất lượng trà. Vì vậy, trước khi kết luận trà tốt hay xấu, hãy quan sát kỹ đặc điểm của lớp cặn và hiểu đúng bản chất của “lạnh sau đục”. Khi nắm được điều này, bạn sẽ thưởng thức Phổ Nhĩ một cách tự tin và trọn vẹn hơn.
TSTN tổng hợp và dịch